اتوبوس، خانه؛ تجربه‌ هنری از حمل‌ونقل عمومی

تجربه حمل‌ونقل عمومی را می‌توان با تغییر ظاهر ایستگاه‌ها به یک تجربه هنری تبدیل کرد. کالیفرنیا با طراحی ایستگاه موسوم به «اتوبوس-خانه» مرز بین حضور در شهر و منزل را برای مسافران کم‌رنگ کرده است.

اتوبوس، خانه؛ تجربه‌ هنری از حمل‌ونقل عمومی

در سال ۲۰۰۲، شهر ونتورا در ایالت کالیفرنیا با همکاری برنامه هنر عمومی و سازمان امور عمومی، پروژه‌ای هنری و کاربردی منحصربه‌فرد را در مرکز انتقال اتوبوس‌های خود معرفی کرد. این پروژه که «اتوبوس-خانه» نام دارد، توسط دنیس اوپنهایم، معمار و هنرمند برجسته آمریکایی طراحی و به شکل سازه‌ای ترکیبی از بتن و فلز ساخته شده است که اتوبوس را به یک خانه هنری تشبیه می‌کند.

این سازه بزرگ در نزدیکی مرکز خرید پسیفیک ویو مال واقع شده است و علاوه‌بر کارکرد به‌عنوان ایستگاه اتوبوس، یک اثر هنری بزرگ در فضای باز به‌شمار می‌رود. ابعاد تقریبی این سازه ۱۱ متر عرض، ۳۰ متر طول و ۱۵ متر ارتفاع است و از فولاد شکل‌داده شده، فولاد مشبک، آکریلیک و رنگ اپوکسی ساخته شده است. طراحی کف این ایستگاه شامل پلتفرمی بتنی به شکل اتوبوس است که جزئیاتی همچون نقاشی چهره‌هایی دارد که از پنجره‌ها نگاه می‌کنند و به این ترتیب تجربه‌ای جذاب و تعاملی برای مسافران فراهم می‌کند.

اتوبوس، خانه؛ تجربه‌ هنری از حمل‌ونقل عمومی

طراح این ایستگاه درباره اثر خود گفته است که «اتوبوس-خانه» یک اثر سه‌بعدی و نمادی از سفر است که به شکل حلقه‌ای مارپیچی جریان دارد و ارتباط بین گذشته و مقصد آینده مسافران را به تصویر می‌کشد. این پروژه که نخستین تأسیسات عمومی طراحی‌شده توسط یک هنرمند در ونتورا بود، با هدف زنده کردن تجربه حمل‌ونقل عمومی و ارتقای کیفیت فضاهای شهری اجرا شد. این ایستگاه علاوه‌بر جنبه هنری، امکاناتی همچون پناهگاه در برابر شرایط جوی و ظرفیت نشستن برای حدود ۳۵ نفر را فراهم می‌کند. هزینه اجرای این پروژه حدود ۱.۷ میلیون دلار بوده و شامل امکاناتی همچون سرویس‌های بهداشتی و چندین ایستگاه اتوبوس است.

سازه اتوبوس-خانه به‌دلیل طراحی نوآورانه و پیام اجتماعی خود مورد تحسین قرار گرفته و به نمادی محلی و جاذبه‌ای برای دوستداران هنر تبدیل شده است. این اثر در کتاب «هنر مقصد» نوشته ایمی دمپسی به‌عنوان یکی از آثار برجسته محیطی و سازه‌های ویژه مکان در جهان معرفی شده است. اگرچه در ابتدا نگرانی‌هایی درباره تعادل میان زیبایی‌شناسی و کارکرد عملی مطرح بود، اما این سازه همچنان نمونه‌ای موفق از ادغام هنر در زیرساخت‌های عمومی به‌شمار می‌رود. اتوبوس-خانه نمادی از تعهد شهر ونتورا به هنر عمومی است که نه‌تنها ساکنان بلکه بازدیدکنندگان را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد و مفهوم سفر و تحول در مسیر بازگشت به خانه را به شکلی هنری و الهام‌بخش به تصویر می‌کشد.