سیاه بختی با گرد سفید

فاطمه ایزدی - «خبرجنوب»/ اینجا فارس است؛ همان سرزمینی که گاهی طبیعت و حتی ذخیرگاه زیست کره آن مورد هجوم سرمایه گذاران قرار می گیرد و کسی دم نمی زند! اینجا استانی است که تا دلتان بخواهد معدن دارد اما برخی معادن آن بلای جای طبیعت شده و نفس جنگل ها و مناطق طبیعی را بریده است.

کافیست این روزها گذرتان به ذخیرگاه زیست کره ارژن و پریشان بیفتد تا متوجه شوید معدن گچ در روستای گاوکشک که در جنگل های دشت برم قرار گرفته، چطور سر طبیعت را به باد داده و تن درختان بادام و بلوط چگونه از گرد گچ، سفید شده است!  

صدور غیرقانونی مجوز بهره برداری معدن گچ در این منطقه، موضوعی است که فعالان محیط زیست و مردم محلی منطقه، بارها در مورد آن هشدار داده و اذعان داشته اند که بسیاری از درختان کهنسال، قربانی ساخت کارخانه و معادن گچ شده اند. 

مسئله فقط بسته شدن منافذ درختان این منطقه بر اثر گرد گچ ناشی از فعالیت کارخانه و ماشین های سنگین نیست بلکه عجیب است که چرا در برخی مجموعه‌های دولتی به سادگی مجوزهایی بر خلاف قانون داده می شود و پای یک صنعت آلاینده به تنها ذخیرگاه زیست کره ارژن و پریشان باز می شود. 

بهره بردار معدن گچ در این منطقه بر اساس تعهدی که به سازمان محیط زیست و سازمان صمت داده است، پس از اتمام فعالیتی که بر مبنای مجوز 5 ساله داشته است اجازه هیچ گونه بهره برداری ندارد. با این حال اما آن طور که جوامع محلی و فعالان محیط زیست به «خبرجنوب» می گویند این معدن، فعالیت غیرقانونی خود را از سر گرفته و با رایزنی یکی از نمایندگان مجلس و مسندنشینان محیط زیست کشوری به دنبال تمدید مجوز فعالیت خود در این منطقه است. 

علی اکبر کاظمینی، فعال محیط زیست و نماینده تشکل های کشور در ستاد ملی تالاب ها در گفتگو با «خبرجنوب» با اشاره به فعالیت این معدن، اذعان داشت که دریاچه پریشان، تنها ذخیرگاه زیست کره استان فارس است که این کارخانه نیز در بخشی از این ذخیره گاه واقع شده است. کاظمینی با بیان اینکه جنگل های بلوط این منطقه، یکی از زیباترین و ارزشمندترین جنگل ها از نظر اکولوژیک است، یادآور شد که این معدن گچ در نقطه ای فعالیت می کند که از نظر شرایط اکوسیستمی بسیار حساس است.

به گفته این فعال محیط زیست، مناطقی که به عنوان زون های حساس در این زیستگاه شناخته می شوند باید به بهترین نحو حفظ شوند چرا که محل زادآوری و زندگی گونه هایی از حیوانات است. در واقع زون های منطقه پریشان، حساس است و ارتفاعات این محل که در آن معدن کاری می شود، محل زندگی و زادآوری گونه های پستانداران بزرگ و حتی پلنگ است که با کاوش در این منطقه، همه این قواعد به هم می ریزد و موجب فراری شدن و در نهایت از بین رفتن آنها می شود و عملا زیستگاه دیگری برای آنها وجود ندارد. کاظمینی به این نکته اشاره کرد که بر اساس تفاهم نامه سال 1354 سازمان محیط زیست و سازمان صمت، چندین بار معدن به صورت غیرقانونی مجوز گرفته است، حال آنکه در منطقه ارژن پریشان حتی معادن کوچک نیز اجازه کاوش ندارند.

این فعال محیط زیست اذعان داشت که این معدن در سال 90 به مدت سه سال با تعهد کتبی، اجازه فعالیت یافت و پس از اتمام مهلت قانونی، سال 96 نیز در جلسه ای، یک مجوز غیرقانونی به مدت 5 سال به آنها ارائه شد. به گفته کاظمینی، پس از ارائه این مجوز نیز این معدن با تعهد کتبی تا اسفندماه 1402 فعالیت کرد و هر چند کارشناسان محیط زیست کاملا با فعالیت مجدد این معدن با توجه به خطرات زیست محیطی آن مخالف هستند اما این بهره بردار در حال تلاش برای تمدید مجوز است.

او به این نکته اشاره کرد که در حال حاضر از نظر قانون و کارشناسان محیط زیست، فعالیت این معدن گچ، غیرقانونی است و بر اساس نامه صنعت و معدن فارس نیز عملا پروانه آنها باطل است. کاظمینی با اشاره به خطرات زیست محیطی بهره برداری از گچ در این منطقه، توضیح داد کسانی که در رده های بالایی در سازمان محیط زیست کشور نشسته اند و در ذخیره گاه زیست کره، کار غیرقانونی کرده و آن را مورد تخریب قرار می دهند، آیا جوابی برای برای سازمان فرهنگی یونسکو دارند؟!

او تاکید کرد که اگر سازمان فرهنگی یونسکو وارد عمل شد، با بررسی آسیب هایی که این معدن گچ به ارژن پریشان زده است، این منطقه را در لیست قرمز قرار خواهد داد.

کاظمینی به این موضوع اشاره کرد که اگر یونسکو این موضوع را بررسی کند و در این خصوص به دولت ایران اخطار بدهد، آیا ارزش دارد که به خاطر یک معدن گچ، از نظر اعتبار بین المللی به کشور خدشه وارد شود؟!

این فعال محیط زیست با اذعان به اینکه نباید منطقه ای که از سال 54 جزو ذخیرگاه های کره زمین است به خاطر یک معدن گچ در لیست قرمز برود، تاکید کرد که ان جی یوها اجازه نخواهند داد طبیعتی که در بدترین حالت شکنندگی قرار گرفته است بیش از این آسیب ببیند.

در واقع بهره برداری گچ از این منطقه، خلاف قانون است و آن طور که نبی اله مرادی، معاون محیط زیست استان فارس نیز به «خبرجنوب» توضیح داد این معدن بر اساس اعلام صنعت و معدن و همچنین اداره محیط زیست، اجازه فعالیت ندارد.

هر چند به گفته او به بهره بردار در حال رایزنی است و برخی مسئولان در سطح کشور، قول هایی برای تمدید فعالیت این معدن به او داده اند اما صنعت و معدن فارس برای آن مجوز فعالیت صادر نکرده و بهره بردار امیدوار است بتواند این مجوز را دریافت کند.

فرهاد طهماسبی، نماینده مردم نی ریز در مجلس و عضو کمیسیون صنعت، معدن و تجارت مجلس نیز در این رابطه به «خبرجنوب» قول داد که این موضوع را از طریق سازمان محیط زیست کشور پیگیری خواهد کرد.