خطر خاموش خوددرمانی

مرجان دهقانی- «خبرجنوب»/ مصرف دارو، جزئی اساسی از زنجیره درمان بیماری محسوب می‌شود اما دید اجتماعی به طور معمول فقط جنبه بی‌خطری و شفابخشی آن را در نظر می‌گیرد، در حالی که در متون پزشکی، دارو را همچون  تیغ دولبه‌ای تصور می‌کنند که یک لبه آن متوجه عوامل بیماری‌زا بوده و لبه دیگرش به علت عدم آگاهی از مصرف صحیح آن، جان انسان را مورد تهدید قرار می‌دهد.

در سال‌های اخیر افراد با بروز کوچک‌ترین احساس بیماری، بی‌آنکه اطلاعاتی از بیماری داشته باشند اقدام به مصرف انواع دارو‌ها می کنند و بسیاری از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند خودشان دکتر باشند.

در همین ارتباط رئیس اورژانس فارس، با هشدار نسبت به عوارض خطرناک استفاده خودسرانه از دارو و تجویز آن به دیگران، از مردم خواست در مواقع بروز علايم حاد، سریعاً با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرند و از اقدامات غیرعلمی خودداری کنند.

دکتر مسعود عابد با بیان اینکه مصرف بی رویه دارو، مسیر صحیح درمان را تغییر می دهد تصریح کرد: خوددرمانی در کشور ما به یک فرهنگ تبدیل شده و کمتر کسی برای بیماری‌های ساده به پزشک مراجعه می‌کند.در واقع افراد بدون نگرانی از عوارض احتمالی دارو، یا سراغ جعبه‌های دارو‌ که در منزل نگهداری می‌کنند می‌روند یا با مراجعه به داروخانه اقدام به خرید می کنند.

حتی گاهی پا را فراتر نهاده و برای دیگران هم دارو تجویز می کنند، درحالی‌که حتی مصرف خودسرانه ویتامین‌ها و مکمل‌ها نیز بی‌خطر نیست.

وی با تأکید بر اینکه خوددرمانی یکی از عوامل اصلی آسیب به سلامت بیماران است، گفت: مصرف خودسرانه داروها، به‌ ویژه آنتی‌‌بیوتیک‌ها، داروهای آرام‌ بخش، مسکن‌ها و مکمل‌‌های دارویی، نه‌تنها به بهبود بیماری منجر نمی‌شود، بلکه گاهی موجب بروز عوارض شدید و مرگبار می‌شود.

وی با اشاره به درخواست امداد بعضی بیماران، به دلیل عوارض ناشی از مصرف نادرست دارو، افزود: کارشناسان تریاژ تلفنی دیسپچ و عملیاتی اورژانس پیش‌ بیمارستانی ۱۱۵ بارها در مأموریت‌ های خود با بیمارانی مواجه شده‌اند که بر اثر تجویز ناصحیح دارو توسط اطرافیان یا مصرف داروی اشتباه، دچار مسمومیت، شوک آلرژیک، یا اختلالات حیاتی شده‌ اند.

دکتر عابد با هشدار درباره خطرات نگهداری داروي در دسترس کودکان تصریح کرد: در برخی موارد، تماس‌ های اورژانسی به‌ دلیل مصرف تصادفی دارو توسط کودکان گزارش شده که گاه پیامدهای جدی و بستری درپی داشته است. وی از خانواده‌ ها خواست داروها را در مکان‌ های ایمن و دور از دسترس کودکان نگهداری کنند.

دارو نسخه شخصی است، نه خانوادگی

رئیس اورژانس فارس تصریح کرد: تجویز دارو برای دیگران به‌‌هیچ‌‌وجه جایز نیست، چرا که هر بیمار شرایط فیزیولوژیکی خاص خود را دارد و دارویی که برای یک فرد مفید بوده، ممکن است برای دیگری مرگ‌آور باشد.

وی تأکید کرد: در صورت مشاهده هرگونه واکنش غیرطبیعی پس از مصرف دارو، مردم باید فوراً با شماره ۱۱۵ تماس بگیرند تا از طریق تماس با مرکز ارتباطات اورژانس، راهنمایی‌های لازم را دریافت و درصورت نیاز، نیروهای اورژانس در کمترین زمان ممکن به محل اعزام شوند.

دکتر عابد در پایان از هموطنان خواست به هشدارهای تخصصی حوزه سلامت توجه کرده و به جای اعتماد به توصیه‌ های غیرعلمی، با مراجعه به پزشک و دریافت مشاوره تخصصی، از خود و خانواده‌ شان در برابر خطرات دارویی محافظت کنند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه در کشور‌های پیشرفته دنیا به راحتی و سهولت، دارو به ویژه آنتی بیوتیک‌ها را در اختیار بیمار قرار نمی‌دهند چرا که عوارض جبران‌ناپذیری دارد خاطرنشان کرد:  ریشه مصرف بی رویه دارو، نبود آموزش یا ضعف آموزش است، بدون تردید اگر بیماران به عوارض جسمانی دارو‌ها آگاهی داشته باشند حتی درصورت فقر اقتصادی، برای جلوگیری از هزینه‌های بیشتر هم شده، اقدام به خوددرمانی نمی‌کنند.مردم باید آگاه شوند ارزان بودن، در دسترس بودن و فراوان بودن کالایی نباید باعث شود بدون توجه به عوارض و پیامد‌های آن به سراغ استفاده از این کالا بروند.

وی همچنین درباره‌مسمومیت‌های ناخواسته ناشی از مواد ضدعفونی‌کننده تاکید کرد: افراد باید به دستورالعمل‌ها و توصیه ها توجه کنند و یا اینکه ضدعفونی‌کننده هایی که با هم سازگار نیستند را با هم ترکیب نکنند و همچنین آنها را در دسترس کودکان قرار ندهند.