قطر؛ برنده گازی پارس جنوبی
نگاهی آماری به میزان برداشت از میدان گازی مشترک
میدان گازی غولآسای پارس جنوبی، بزرگترین میدان گازی جهان است که بین ایران و قطر تقسیم شده و ایران با وجود تولید بیشتر گاز طبیعی، از نظر درآمدی از همسایه خود عقب مانده است.
بزرگترین میدان گازی جهان بین ایران و قطر مشترک است و ۸ درصد ذخایر گاز جهان را در خود جای داده است. طی دو دهه گذشته، سرمایهگذاری داخلی و خارجی در فازهای مختلف پارس جنوبی این میدان گازی را به بزرگترین پروژه هر دو کشور تبدیل کرده است؛ سرمایهگذاری هر دو کشور هم شکل و ماجرای متفاوتی دارد. قطر با شتاب زیاد با بهترین شرکتهای نفتی دنیا مشغول توسعه است. ایران غیر از تفکر خودکفایی و خودبسندی صنعتی درگیر تحریمهای ظالمانه غرب علیه خود نیز بود که روند توسعه را در این بخش بسیار کند میکرد.
قطر تقریبا تمام گاز تولیدی خود را صرف صادرات میکند و اما ایران، افزایش تولید از این میدان را صرف مصرف داخلی گاز در بخشهای خانگی صنعتی و تجاری و گسترش صنایع پتروشیمی بر پایه گاز ارزان قرار داد.
بر این اساس، در سال 1385 سهم پارس جنوبی از کل تولید گاز کشور 10درصد بوده که در سال 1390 به 40درصد افزایش یافته و به 63درصد در سال 1400 رسیده است.
جمع بندی
جمعیت و مساحت ایران و قطر اصلا با هم قابل مقایسه نیست. کشوری با جمعیت هشتاد و پنج میلیونی با قطر سهمیلیونی در مصرف انرژی قابلمقایسه نیست. کشف و به بهرهبرداری رساندن پارس جنوبی ایده انرژی ارزان برای همه را در ایران جا انداخت. احساس عقب نماندن از قطر در برداشت از گاز پارس جنوبی موج گسترده گازرسانی به سراسر کشور را در دستور کار کشور قرار داد. ایران در اولویت بین برقرسانی به شهرها برای تامین انرژی گرمایی و گازرسانی، گاز دادن را انتخاب کرد.
در این میان، به گفته عراقی، مدیرعامل سابق شرکت ملی گاز ایران، نکتهای که در گازرسانی گسترده چه به صنایع و چه به مصارف خانگی مورد غفلت واقع شد، قیمت گاز بود که این انگاره را تقویت کرد کالایی است فراوان و همیشه در دسترس. تقریبا در همه ادوار مجلس و بعضا برخی دولتها نظر بر این بود که قیمت گاز افزایش نداشته باشد. اینکه ایران به بازار مهم صادراتی گاز دنیا دسترسی ندارد یک علتش به این برمیگردد که مساله صادرات گاز توافق عمومی در حاکمیت ندارد اما مساله مهمتر این است عمده گاز تولیدی ایران صرف مصرف خانگی و گرم شدن خانهها میشود با قیمت یارانهای. در واقع اختلاف ۵برابری قطر و ایران در کسب درآمد از پارس جنوبی به نوع مصرف و نگاه به گاز برمیگردد. ایران کشوری است پهناور با جمیعت بالا و با مصرف زیاد. قطر کشوری است نازک با مصرفی تقریبا صفر.