قلعه تاریخی «بی‌بی مینو» میناب در خطر فرسایش؛ میراثی که چشم‌به‌راه مرمت است
قلعه تاریخی بی‌بی مینو در شهرستان میناب، یادگار دوره‌های هخامنشی تا قاجار، امروز بر اثر فرسایش و بی‌توجهی در آستانه تخریب قرار دارد. این بنای باستانی با معماری منحصربه‌فرد و افسانه‌های محلی، ظرفیت بزرگی برای رونق گردشگری و حفظ میراث فرهنگی هرمزگان دارد.
قلعه تاریخی «بی‌بی مینو» یا قلعه هزاره میناب، یکی از کهن‌ترین بناهای تاریخی شرق هرمزگان، امروز زیر سایه فرسایش و بی‌توجهی، روزهای نگران‌کننده‌ای را سپری می‌کند؛ بنایی که روزگاری مرکز حکومت محلی و نمادی از شکوه تاریخی جنوب ایران بود و اکنون نیازمند توجه فوری برای نجات از نابودی است.
این قلعه باستانی در شهرستان میناب قرار دارد و بنا بر شواهد تاریخی، در دوره‌های مختلف از جمله هخامنشیان، ایلخانیان و قاجاریه مورد استفاده بوده است. در اواخر دوره قاجار، این دژ کهن به عنوان مقر حکومت محلی منطقه شناخته می‌شد.
قلعه‌ای بر تپه‌ای طبیعی با برج‌های نگهبانی
این اثر تاریخی بر روی تپه‌ای طبیعی ساخته شده و با توجه به موقعیت زمین، طراحی خاصی دارد. دیوارهای آن از خشت و گل بنا شده و چهار برج نگهبانی داشته است که امروز تنها یکی از برج‌های بزرگ‌تر باقی مانده است. وجود خندق‌هایی پیرامون قلعه نیز نشان از اهمیت امنیتی و استراتژیک آن در دوران گذشته دارد.
روایت افسانه‌ای از دو خواهر سازنده قلعه
در میان مردم میناب، افسانه‌ای مشهور درباره ساخت این دژ رواج دارد. بر اساس روایت‌های محلی، دو خواهر به نام‌های «بی‌بی مینو» و «بی‌بی نازنین» بانیان ساخت این قلعه بوده‌اند. همین داستان سبب شده که مردم قلعه را با نام «بی‌بی مینو» بشناسند؛ افسانه‌ای که پیوند عمیق فرهنگ مردم منطقه با این بنای تاریخی را نشان می‌دهد.
فرسایش و تهدید نابودی
قلعه بی‌بی مینو در سال‌های اخیر به دلیل فرسایش، ریزش دیوارها و نبود برنامه‌های مرمتی مناسب، در وضعیت نگران‌کننده‌ای قرار گرفته است. کارشناسان میراث فرهنگی هشدار داده‌اند در صورت ادامه روند فعلی، احتمال تخریب کامل این اثر وجود دارد.
ظرفیتی بزرگ برای گردشگری تاریخی هرمزگان
با وجود تهدیدهای موجود، این بنا همچنان یکی از ظرفیت‌های ارزشمند گردشگری میناب به شمار می‌رود. ترکیب تاریخ کهن، معماری سنتی و افسانه‌های محلی، این قلعه را به مقصدی جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل کرده است. مرمت و احیای آن می‌تواند زمینه‌ساز توسعه گردشگری فرهنگی و تاریخی در شرق هرمزگان شود.
میراثی برای آیندگان
کارشناسان معتقدند که حفاظت از قلعه بی‌بی مینو، نه تنها وظیفه‌ای فرهنگی، بلکه اقدامی اقتصادی و اجتماعی است. احیای این اثر می‌تواند به رونق گردشگری، افزایش اشتغال محلی و تقویت هویت تاریخی منطقه کمک کند.
در کنار این قلعه، جاذبه‌هایی چون جنگل‌های خور تیاب، قلعه گوربند، محوطه تاریخی شاه ابراهیم و آرامگاه سیدعلی از دیگر دیدنی‌های شهرستان میناب هستند. این شهرستان در ۹۰ کیلومتری شرق بندرعباس، مرکز استان هرمزگان قرار دارد.
