سروهای ایستاده فرهنگ و هنر

بهمن پگاه راد-«خبرجنوب»/ ماحصل سخنان سخنرانان نشست یادمان دوازدهمین سال استاد محمد صادقی همایونی و بزرگداشت استاد نورالدین رضوی سروستانی که به اهتمام و تلاش استاد فضل الله همایونی برپاشد، توجه به بزرگان گذشته ایران زمین و نیز پروبال دادن به نسل جویای نام اکنون، در زمینه‌های هنری و ادبی بود.

در این نشست که با حضور جمعی از دوستداران ادبیات و هنر و نیز تعدادی از یاران گروه سبزدلان و اعضای گروه موسیقی سروستان برپا گردید، مدیر مرکز سعدی شناسی با اشاره به کارهای ارزنده استاد صادق همایونی در امور پژوهش و چاپ و تدوین فرهنگ مردم گفت :اولین کتاب استاد درباره فرهنگ مردم سروستان بود و این کتاب، اولین کتابی است که در آن زمان در مورد شهری در ایران نوشته شده بود.

کوروش کمالی سروستانی که خواهرزاده استاد همایونی است، دایی خود را در آن زمان  که جدل‌های ادبی و فرهنگی بین نویسندگان و پژوهشگران مرسوم بود، از استاد همایونی به عنوان فردی صاحب نظر یاد می‌کند که نقد وی بر کتاب « مردی که با سایه‌اش حرف می‌زد» جزء اولین‌های نقد ها تا آن زمان می‌داند که سایه بر دیگر نقدها انداخت.

 وی گفت: اگرچه قبل از استاد همایونی نقدهای دیگری بود، اما این نقد از لحاظ شرایط همه جانبه نقد در رده‌های اول قرار گرفت.

وی بیان کرد: کتاب تعزیه استاد صادق همایونی مورد تحسین ابوالقاسم انجوی شیرازی قرار می‌گیرد، طوری که خود با شوق به نوشتن مقدمه‌ای بر آن راغب می‌شود و در برنامه فرهنگ مردم رادیو ایران به تعریف آن می‌پردازد. وی با بیان اینکه کتاب  تعزیه جایزه کتاب سال را نیز از آن خود کرد، افزود: در این کتاب استاد به نوعی به احیای هنر ملی و سنتی تعزیه می‌پردازد.

 وی همچنین به آداب و رسوم مردم شیراز نیز اشاره کرد و گفت: ره آورد استاد صادق همایونی در مورد آداب و رسوم  مردم شیراز ۴ عنوان کتاب است که اولین آن در سال ١٣۵٠ به چاپ رسید و کلا شرح حال مردم این شهر شامل رسوم و سنت های آنها از تولد، ازدواج،سوگ‌ها و شادی ها ودیگر دل مشغولی‌های مردم این شهر محتوای کتاب است که نشان می‌دهد نقش استاد همایونی در مطالعات فرهنگ مردم و تعزیه چقدر ارزشمند و والا بوده است. 

وی نقش استاد همایونی در مطالعات فرهنگ مردم و تعزیه را نمونه ذکر کرد. کمالی سروستانی سپس به ارتباط بسیار دوستانه و صمیمانه استاد رضوی سروستانی با استاد صادق همایونی نیز اشاره کرد و گفت: بعد از بنیانگذاری گروه یاران یک شنبه، استاد رضوی سروستانی یکی از اعضای ثابت این نشست های ادبی بود و با صدای دلنشین خود دیگر یاران را به وجد می‌آورد.

وی ادامه داد : «کل اسمال» یا سید اسماعیل شفیعی نخستین کسی بود که به استعدادهای نهفته استاد رضوی پی برد و به او تعزیه خوانی و اذان گفتن را آموخت و البته مدارج ترقی این استاد در آشنایی با استاد مشیر معظم افشار ، نور علی برومند، مرتضی محجوبی، احمد عبادی، علی اکبر شهنازی، اصغر بهاری و گروه‌های موسیقی دیگر را همه اهل ادب و هنر می‌دانند و در دعوتی که از استاد محمدرضا شجریان به شیراز داشتیم، با توجه به حضور استاد رضوی گفت: روز اول را من نمی‌خوانم، استاد رضوی  سروستانی، مقدم بر من است.

یکی از استادان ادبیات دانشگاه  شیراز و حافظ پژوه، دیگر سخنران این یادمان استادان سروستانی بود.

دکتر مجید اسکندری گفت: اول باید از استاد فضل الله همایونی نام ببریم که در بزرگداشت بزرگان این آب و خاک کوتاهی نمی‌کند، طوری که همیشه گفته ام : آنچه خدا بخواهد می‌شود، آنچه استاد همایونی بخواهد، شده است! یعنی قبول نمی‌کند که دیگران به یاریش بشتابند ؛همه کارها را خود انجام می‌دهد. وی افزود: این که بتوانیم پیوندی بین کارهای بزرگ استاد فرهنگ مردم با استاد موسیقی سنتی که هر دو اهل سروستان هستند بزنیم ،امری مبارک است و این نشست این کار را انجام داده است. وی اضافه کرد: استاد محمد صادق همایونی در فرهنگ عامه جایگاه ویژه دارد و تاکید استاد انجوی شیرازی ، بر کار سترگ همایونی، تایید همه جانبه از این فرهنگور فرهنگ عامه است.

این استاد دانشگاه با تاکید بر این مطلب که  بزرگداشت بزرگان ما  بسته به شرایط زمان، مکان و محدودیت‌هاست گفت: پیوسته باید جریان شناساندن هنرمند در جامعه وجود داشته باشد و مردم در جریان امورقرار بگیرند. دکتر اسکندری همچنین از برگزاری یادمان محمدعلی فروغی در شهریور ماه در شیراز  خبر داد و از همه علاقمندان دعوت به حضور در این جلسه کرد. وی خاطر نشان کرد : حضور مردم در این نشست و جلسات مشابه نشان خواهد داد که مردم شیراز اهالی گوهر شناسی هستند.

ناشر برتر شهر شیراز و چهره ماندگار در نشر کتاب نیز در این یادمان به کارهای ماندنی استاد همایونی از جمله ترانه‌های محلی فارس، تعزیه یاد کرد و از آنها تجلیل به عمل آورد.

داریوش نوید گویی بیان کرد استاد همایونی، نویسنده و پژوهشگر بزرگی بوده، اما کار اصلی و اولیه ایشان حضور در امر قضاوت و در جایگاه قاضی دادگستری بوده، جایی که بین متهم و شاکی به راستی قضاوت می‌کرد و طوری رفتار می‌نمود که هم متهم و هم شاکی به شوق می‌آمدند و عدالت رفتار می‌شد. وی به کار بزرگ نویسنده و پژوهشگر سروستانی نیز اشاره کرد و در مورد دقت وی در تدوین تعزیه و باور آنچه به قلم می آورد تکیه کرد که در این مورد تایید ایران شناسان را به همراه داشت. وی گفت: زمانی فردی مدعی استاد شد که خاستگاه تعزیه شیراز نبوده، اما این ادعا طولی نکشید و این فرد، بعد از گذشت زمانی از کار خود اظهار پشیمانی کرد و از استاد عذرخواهی نمود، چون سرای مشیر مربوط به برگزاری تعزیه بود و این کار از جمله امور انکارپذیر این هنر ملی و مذهبی به شمار می‌رفت که جای چانه زنی در آن نبود.

نوید گویی همچنین به نشست پربار یاران یکشنبه اشاره کرد و افزود: از عمر نشست‌های یاران یکشنبه ۳۵ سال می‌گذرد و همینطور که می‌دانیم استاد صادق همایونی بنیانگذار یاران یکشنبه بود و بعد از ایشان این امر به خواهرزاده‌اش کمالی سروستانی سپرده شد و وی با درایت به اداره این نشست ها پرداخته که متاسفانه با عروج و وداع یارانی طی این سال ها روبرو بوده ایم که یاد و نام رفتگان را گرامی می داریم و امیدواریم  سکاندار هدایت یاران یک شنبه با صلاحدید خود و اعضا، در تداوم این نشست‌ها اهتمام داشته و در این راه به جوانان و آینده سازان ادب و هنر این سرزمین نیز چشم داشته باشند و از آنها دعوت به عمل آورند تا روزی که این رسالت خطیر یعنی پویایی فرهنگ را به منصه ظهور برسانیم.

در ادامه این نشست دکتر بحرالعلومی استاد دانشگاه پیرامون موسیقی سنتی و ردیف‌ها و نیز استاد فضل الله همایونی به بیان خاطراتی از دو استاد بزرگ  سروستانی، استاد محمد صادق همایونی و استاد نورالدین  رضوی پرداختند.

به گزارش «خبرجنوب» در این محفل، استاد حسن صفری، استاد مجید روزی طلب و نیز استادان نامی دیار فارس قطعاتی آواز خواندند.

شایان ذکر است استاد مهدی رجبی، از رویش‌های گروه  سبز دلان است. وی اخیرا در جشنواره ملی رویش که به معرفی و تقدیر  از دستاوردهای فرهنگی دانشگاه‌های سراسر کشور اختصاص دارد، موفق به کسب رتبه برتر در بخش آوازه فردی شده است.