صندلي رياست جمهوري به چه كسي مي رسد؟

 همه كانديداهاي احتمالي يك انتخابات غيرمنتظره

رقباي كهنه كار
يا مدعيان تازه كار

شهرام ذاكري فرد - خبر جنوب /

 عبدالناصر همتي

67 ساله

 سیاستمدار اصلاح‌طلب و اقتصاددان ایرانی و البته یکی از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری 1400؛ عبدالناصر همتی متولد ۱۳۳۶ در کبودرآهنگ. هجدهمین رئیس بانک مرکزی ایران كه برای شرکت در انتخابات با رئیس خود حسن روحانی، مشورت و او را مطلع نکرده بود و همین باعث شده بود گمانه‌زنی‌هایی برای برکناری وی مطرح شود. در زمان ثبت‌نام، تحلیلگران شانس تایید صلاحیت او را کم می‌دانستند اما وی توسط شورای نگهبان تایید صلاحیت شد. در جریان انتخابات، همتی مدعی شد که صداوسیما مستند انتخاباتی او را پخش نکرده.حزب کارگزاران سازندگی ایران حزب متبوع همتی و مهدی کروبی، رسماً حمایت خود را از وی در انتخابات ۱۴۰۰ اعلام كردند و در انتخابات پس از محسن رضایی با كسب 10 درصد آرا سوم شد. همتي در 3 سال اخير از منتقدان جدي و مستمر عملكرد اقتصادي دولت سيزدهم بود و هرگز كوتاه نيامد.

 سید پرویز فتاح

63 ساله

در روزهاي جنگ در عمليات هاي چريكي شركت داشت؛ سید پرویز فتاح متولد ۱۳۴۰ در قره‌باغ، ارومیه. نظامی و سیاستمدار ایرانی است که هم‌اکنون به‌عنوان رئیس ستاد اجرایی فرمان امام فعالیت می‌کند. او پیش از این در فاصله سالهای ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۲ رئیس بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی بود. دانش‌آموخته کارشناسی مهندسی عمران و کارشناسی ارشد مهندسی صنایع. وی در دولت نهم، در فاصله سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸ وزیر نیرو بود. پرویز فتاح در مصاحبه تلویزیونی درخصوص بازپس‌گیری مستغلات تحت تملک، افراد و نهادهایی خاصی چون دفتر محمود احمدی‌نژاد، مرکز مطالعات و تحقیقات زنان(معصومه ابتکار و شهیندخت مولاوردی)، کاخ مرمر(مجمع تشخیص مصلحت نظام)، املاک مدرسه فرهنگی(غلامعلی حداد عادل)، همچنین املاک و مستغلات در اختیار بنیاد باران، مجلس شورای اسلامی و زیرمجموعه‌های نیروهای مسلح (همچون نیروی دریایی ارتش و نیروی دریایی سپاه) را زیر سؤال برد. در مقابل، دفتر محمود احمدی‌نژاد، روابط عمومی تشخیص مصلحت، غلامعلی حداد عادل، معصومه ابتکار و شهیندخت مولاوردی، روابط عمومی پادگان دوکوهه نیروی دریایی ارتش و نیروی دریایی سپاه، در برابر اظهارات فتاح موضع‌گیری کردند. به‌دنبال آن فتاح اظهار داشت که این تصرفات شخصی نبوده و به ‌علت نحوه بیان ناقص اطلاعات خود، از همه آنها عذرخواهی کرد.

 محسن هاشمي

63 ساله

پسر ارشد آيت الله هاشمی، سیاستمدار اصلاح‌طلب و رئیس پیشین شورای شهر تهران؛  محسن هاشمی بهرمانی متولد ۱۳۴۰ در قم. او دارای مدرک کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک از پلی تکنیک مونترال کاناداست و تا پایان اجرای قطعنامه در خدمت صنعت دفاعی کشور بود و موشک‌های سجیل و شهاب در دوره فعالیت محسن هاشمی در صنایع موشکی ساخته شد. بعد از رحلت امام خمینی و انتخاب پدرش به عنوان رئیس جمهور، محسن هاشمی «دفتر بازرسی ویژه رئیس جمهور» را پایه‌گذاری کرد. ۱۳ سال هم ریاست هیئت‌مدیره و مدیرعاملی متروي پايتخت را بر عهده داشت. او در چهارمین دوره شورای اسلامی شهر تهران، گزینه اصلی اصلاح‌طلبان برای شهرداری تهران بود که در نهایت مغلوب محمدباقر قالیباف شد.
محسن هاشمی یک مؤسسه انتشاراتی به نام دفتر نشر معارف انقلاب را اداره می‌كند که دستي در انتشار کتاب‌های سیاسی، مذهبی و اخلاقی دارد و البته از مهم‌ترین کتابهایی که تا به حال منتشر کرده، مجموعه خاطرات پدرش در قبل و بعد از انقلاب اسلامی می‌باشد.

 محمدباقر قالیباف
63 ساله

فرمانده ناجا و شهردار پايتخت؛ محمدباقر قالیباف متولد ۱۳۴۰ در مشهد. كانديداي بداقبال رياست جمهوري كه فعلا به رياست مجلس بسنده كرده.هر چفدر هم كه تلاش كند نامش با املاك نجومي شهرداري تهران و سيسموني گيت گره خورده. قالیباف دارای مدرک دکترا در رشته جغرافیای سیاسی است و دوره خلبانی هواپیمای ایرباس را در فرانسه گذرانده‌. او عضو هیئت علمی و دانشیار گروه جغرافیای سیاسی دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران است. قالیباف هم از پرسابقه هاي انتخابات رياست جمهوري است. مناظره او با حسن روحاني و اسحاق جهانگيري در يادها مانده. او نظریه «نو اصولگرایی» را در عرصه سیاست ایران مطرح کرده. او در اواخر تیر ۱۳۹۶ در نامه‌ای با اشاره به اینکه به این باور رسیدم که «تغییر اساسی در نحوه کنش جریان اصو‌گرایی یکی از مطالبات اصلی امروز شما جوانان مؤمن و دلسوز انقلاب و کشور است»، تأکید کرد که اصولگرایی باید با حفظ مبانی و ارزش‌های انقلابی جمهوری اسلامی، حرکت در راستای نو اصولگرایی را هرچه زودتر آغاز کند. در موردش مي گويند جذاب ترين گزينه براي او در عرصه مديريت، رسيدن به پاستور است.

 محمدجواد آذری جهرمی

43 ساله

نخستین وزیر جمهوری اسلامی ایران که پس از انقلاب ۱۳۵۷ متولد شده‌؛ محمدجواد آذری جهرمی متولد ۱۳۶۰ در جهرم. مهندسی برق و وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت دوازدهم. روزي نبوده با توييت هايش دولتمردان را با نيش و كنايه مورد نقد قرار ندهد. محمد جواد آذری جهرمی پس از چهار سال فعالیت در وزارت اطلاعات، در سال ۱۳۸۸ اولین مسئولیت خود را به عنوان یک مدیر ارشد اجرایی در سن ۲۸ سالگی تجربه می‌کند و سمت مدیرکل امنیت سیستم‌های ارتباطی سازمان تنظیم مقررات را برعهده می‌گیرد که تا سال ۱۳۹۳ در این سمت به فعالیت می‌پردازد. در سال ۱۳۹۳ به عضویت هیات مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت و عضو هیات مدیره غیرموظف شرکت خدمات ارتباطی رایتل در می‌آید که تا سال ۱۳۹۵ در این دو سمت به فعالیت می‌پردازد. آذری جهرمی همچنین در دوران وزارت محمود واعظی در دولت یازدهم از سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۶ معاون وزیر ارتباطات و مدیر عامل شرکت ارتباطات زیرساخت بود.

 سعيد جليلي

59 ساله

طراح دولت در سایه در دوران ریاست‌جمهوری حسن روحانی؛ سعید جلیلی، متولد 1344 در مشهد. سومين دبیر شورای عالی امنیت ملی كه طرفدارانش دستگيري عبدالمالك ريگي، تروريست مشهور را در دوران مسئوليت وي يادآوري مي كنند. جليلي همچنين رئیس گروه مذاکره‌ کننده هسته‌ای ایران را نیز از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲ برعهده داشت. وی همچنین معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه بوده‌است. جلیلی با شعار «حیات طیبه» در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ نامزد بود و با کسب بیش از چهار میلیون رأی سوم شد. او در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ نیز با شعار «جهاد بزرگ برای جهش ایران» نامزد شد اما پیش از برگزاری انتخابات به نفع سید ابراهیم رئیسی انصراف داد. جلیلی در دوران جنگ ایران و عراق رزمنده بوده و در عملیات کربلای ۵ يك پای خود را از دست داد. وی دانش آموخته دکترای علوم سیاسی از دانشگاه امام صادق است.

 اسحاق جهانگیری

67 ساله

ششمین معاون اول رئیس‌جمهور ایران در دولت‌های یازدهم و دوازدهم؛ اسحاق جهانگیری کوهشاهی متولد ۱۳۳۶ در جیرفت. او دکترای خود را در رشته مدیریت صنعتی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران دریافت کرده. كارنامه او پر و پيمان است؛ نمايندگي مجلس، استانداري و وزارت. جهانگیری دارای گرایش و دیدگاه‌های سیاسی جناح اصلاح‌طلبان است و از مؤسسان حزب کارگزاران سازندگی ایران به‌شمار می‌آید.
اسحاق جهانگیری کسی است که تصمیم به توقف تولید خودروی پیکان گرفت؛ او در این باره گفته است که «تولید پیکان متوقف شد، چرا که جرات نمی‌کردم خانواده‌ام را با آن به مسافرت ببرم».صلاحیتش در 1400 برخلاف 1396 توسط شورای نگهبان احراز نشد و در بیانیه ای اعلام کرد: «به خدا پناه می‌برم و عدم احراز صلاحیت بسیاری از شایستگان را تهدیدی جدی برای مشارکت همگانی و رقابت عادلانه گرایش‌ها و جریان‌های سیاسی به‌ویژه اصلاح گرایان می‌دانم».

 علي لاريجاني

67 ساله

رئيس سرشناس سه دوره مجلس كه رد صلاحيتش در انتخابات رياست جمهوري 1400 همه را شگفت زده كرد؛ علی اردشیر لاریجانی متولد ۱۳۳۶در نجف. نظامی و سیاستمدار ایرانی است که به‌عنوان مشاور رهبري، عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت می‌کند.
دانش‌آموخته کارشناسی علوم رایانه و کارشناسی ارشد و دکتراي فلسفه. از سال ۱۳۶۱ به عضویت سپاه درآمد و در دولت پنجم، از ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۲ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود و برای مدت بیش از یک دهه، در فاصله سال‌های ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۳ ریاست سازمان صدا و سیما را برعهده داشت. در زمان فعالیت لاریجانی در صدا و سیما شبکه‌های استانی از جمله شبکه رادیوئی و تلویزیونی استانی قم، رادیو معارف، شبکه قرآن، العالم، الکوثر، شبکه خبر، شبکه‌های جهانی جام جم ساخته شد و سریال‌هایی نظیر ولایت عشق، تنهاترین سردار، مردان آنجلس، مریم مقدس، روشنتر از خاموشی، شیخ بهائی، کیف انگلیسی، شب دهم، در چشم باد و سریال به یاد ماندنی خانه سبز ساخته شد و همچنین همایش چهره‌های ماندگار، تأسیس روزنامه جام جم، توسعه فعالیت‌های چند رسانه‌ای شخصیت بخشی و گسترش مراکز صدا وسیما در استانها در زمان وی ایجاد شد و رخ داد. در هر حال، او اصولگرايي ست كه اين روزها بيشتر منتقدانش از همفكران سابق او هستند.

 محسن رضایی

70 ساله

فرمانده سپاه و كانديداي دائمي رياست جمهوري؛ محسن رضایی ميرقائد، متولد 1333 در بنه‌وار، مسجدسلیمان. دومین دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام و معاون اقتصادی رئیس‌جمهور رئيسي. محسن رضایی كه طرح فدرالیسم ایران را پيشنهاد داده در پاسخ به اين پرسش كه آيا اين طرح منجر به استقلال مناطقی از کشور نخواهد شد؟ گفته«ایران تا قبل از دوره رضا شاه نیز به صورت فدرالی اداره می‌شد اما وی که تمایل داشت قدرت را به صورت یکپارچه در دست بگیرد دست به ایجاد حکومت استانی زد لذا اگر قرار بود استقلالی شکل بگیرد در آن دوران شکل می‌گرفت ضمن آنکه این طرح فقط در زمینه اقتصاد کشور را فدرالی خواهد کرد». در انتخابات قبلي در جایگاه دوم قرار گرفت و از راهیابی به پاستور بازماند.

 سید عزت‌الله ضرغامی
65 ساله

در فاصله سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۹۳ ریاست سازمان صدا و سیما را برعهده داشت؛ سید عزت‌الله ضرغامی متولد ۱۳۳۸ سیاستمدار و نظامی ایرانی است که هم ‌اکنون در دولت سیزدهم سمت وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را برعهده دارد.
ضرغامی در نازی‌آباد تهران به دنیا آمده اما اصالتا دزفولي است. دانش‌آموخته کارشناسی مهندسی عمران و کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی. فعالیت سیاسی خود را از سال ۱۳۶۱ در سپاه پاسداران و در برنامه رادیویی آن آغاز کرد. او یکی از دانشجویان مسلمان پیرو خط امام بود که در اشغال سفارت آمریکا نقش داشت. ضرغامی از ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۲ معاون وزیر فرهنگ و ارشاد در امور مجلس بود و از ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۶ نیز معاونت امور سینمایی وزیر فرهنگ را برعهده داشت.
در دوران مدیریت وی در صدا وسيما، شبکه‌های سراسری مثل، نسیم، پویا، نمایش، آی فیلم فارسی و عربی، ورزش، تماشا، سلامت، قرآن، آموزش، مستند و چندین شبکه دیگر راه اندازی شد.
ضرغامی همچنين با راه اندازی شبکه‌های بین‌المللی العالم، پرس تی وی، الکوثر، سحر و بسیاری از شبکه‌های رادیویی برون مرزی، دیپلماسی فرهنگی، رسانه ای را پي گرفت.

 سورنا ستاری

42 ساله

فرزند فرمانده شهيد نیروی هوایی؛ سورنا ستاری خواص، متولد۱۳۵۱ در تهران. دكتراي مكانيك، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور و رئیس بنیاد ملی نخبگان.وی، فرزند منصور ستاری است. ستاری که پدرش منصور ستاری فرمانده نیروی هوایی ارتش است، درباره کودکی خودش می‌گوید: «من در زمان جنگ ایران و عراق ۷ تا ۸ سال داشتم و همه چیز را درک می‌کردم. جنگ ظاهری تلخ دارد که همه آن را احساس می‌کنند و زیر پوست آن تلخ‌تر است که شاید خانواده‌های نظامی و فرزندان آن‌ها که در پایگاه‌ها و کسانی که در این شهرک‌ها زندگی می‌کنند آن را بیشتر احساس می‌کنند. زمانی که پدرم به شهادت رسیدند ۲۲ ساله و دانشجوی ترم اول کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی شریف بودم و تمام دوران کودکیم را در این پایگاه‌های نظامی گذراندم و به نوعی فرزند پایگاه هستم. «سورنا» نام مستعار پدرم بود.

 مهرداد بذرپاش

44 ساله

فرزند شهيد و وزیر فعلي راه و شهرسازی؛ مهرداد بذرپاش متولد ۱۳۵۹ در تهران. او پیشتر در فاصله سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ به عنوان رئیس کل دیوان محاسبات کشور فعالیت می‌کرد. نامزدی مهرداد بذرپاش برای ریاست دیوان محاسبات با مخالفت‌هایی رو به رو شده بود. از جمله احمد توکلی، نماینده پیشین مجلس در نامه‌ای به قالیباف رئیس مجلس، خواستار تجدیدنظر در معرفی او برای این پست شده بود. در این نامه به عدم وجود «سابقه کافی و تحصیلات مرتبط» بذرپاش برای ریاست دیوان محاسبات اشاره شده بود.  پدرش، منصور بذرپاش، در جنگِ ایران و عراق شهيد شد. بذرپاش با دختر علیرضا علی‌احمدی وزیر آموزش و پرورش دولت نهم ازدواج کرده‌است. او دکتری تخصصی (PhD) خود را در رشته مدیریت تکنولوژی در دانشگاه علامه طباطبایی گذراند و مدرک خود را اخذ نمود. بذرپاش صاحب امتیاز روزنامه وطن امروز نیز بوده‌. او پیش از این عضو هیئت رئیسه مجلس نهم، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان ملی جوانان، مدیرعامل سایپا، مدیرعامل پارس خودرو و مشاور اجتماعی رئیس‌جمهور بوده ‌است.

 محمدجواد ظریف

65 ساله

چهره اي كه برجام با نامش گره خورده؛ محمدجواد ظریف خوانساری متولد ۱۳۳۸ متولد تهران که در دولت‌های یازدهم و دوازدهم سمت وزیر امور خارجه ایران را بر عهده داشت. او در سال ۱۳۵۵ با ویزای دانشجویی به ایالات متحده آمریکا رفت و از سال ۱۳۵۵ تا ۱۳۵۶ دیپلم خود را از کالج درو، در سانفرانسیسکو گذراند و به ترتیب در سال‌های ۱۳۶۰ و ۱۳۶۱ مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل را از دانشگاه ایالتی سان‌فرانسیسکو دریافت نمود، سپس به ایالت کلرادو نقل مکان کرد و در سال ۱۳۶۳ مدرک کارشناسی ارشد مطالعات بین‌الملل را از دانشکده مطالعات بین‌الملل جوزف کوربل، دانشگاه دنور اخذ نمود و پس از آن تحصیلات خود را در مقطع دکترا ادامه داد. هنگامی که ظریف برای پست وزارت خارجه به مجلس معرفی شد، برخي او را اصلاح‌طلب و برخي مستقل ناميدند.

 محمدرضا عارف

73 ساله

معاون اول دولت دوم سيد محمد خاتمي؛ محمدرضا عارف متولد  ۱۳۳۰در يزد سیاستمدار اصلاح‌طلب و دانش آموخته دكتراي مخابرات. با انتخاب سید محمد خاتمی به‌عنوان رئیس جمهور ایران در ۱۳۷۶، عارف به عنوان وزیر پست و تلگراف و تلفن به کابینه دولت هفتم راه یافت. در سال ۱۳۷۹ به‌عنوان اولین رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و معاون رئیس‌جمهور منصوب شد. در دولت دوم سید محمد خاتمی او سمت معاون اول رئیس‌جمهور ایران را تا سال ۱۳۸۴ برعهده داشت. او در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ ایران با شعار «معیشت و منزلت و عقلانیت» کاندیدا و تأیید صلاحیت شد؛ اما پس از یک ماه مبارزه انتخاباتی و پس از دریافت نامه‌ای از سید محمد خاتمی، چهار روز پیش از رأی‌گیری از شرکت در انتخابات ریاست جمهوری ایران انصراف داد. عارف در دهمین دوره انتخابات مجلس بالاترین آرای تهران و در كل كشور بيشترين رأی را بدست آورد.

 محمود احمدی‌نژاد
67 ساله

ششمین رئیس‌جمهور ایران و چهره جنجالي مناظره ها؛ محمود احمدی‌نژاد متولد ۱۳۳۵در آرادان سمنان. تحصيلاتش رشته عمران تا مقطع دكترا بوده است. احمدی‌نژاد در سال ۱۳۸۲ به عنوان شهردار تهران انتخاب شد و در این مقام در انتخابات نهم ریاست جمهوری ایران شرکت کرد و در ۳ تیر ۱۳۸۴ در دور دوم از این دوره با کسب ۱۷ میلیون رأی و با ۲۶ اختلاف نسبت به رقیب خود آيت الله هاشمی در انتخابات پیروز شد. در سال ۱۳۸۸، در پی انتخاباتی مناقشه برانگیز با ۲۴ میلیون و ۵۹۷ هزار رأی و و رقابت با میرحسین موسوی، پیروز شد. در دوره ریاست جمهوری وي، اجرای طرح تحول اقتصادی بود که طبق آن سوخت سهمیه‌بندی شد و همچنین یارانه‌های سوخت، آب، برق و مواد غذایی تدریجاً حذف و به‌ طور نقدی به مردم پرداخت شد. از دیگر اقدامات او پروژه مسکن مهر به منظور خانه‌دار کردن خانواده‌های کم درآمد بود. احمدي نژاد در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ و ۱۴۰۰ نامزد شد اما صلاحیتش مورد تأیید شورای نگهبان قرار نگرفت.

 سعید محمد

56 ساله

فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء كه پروژه هاي بزرگ را به سرانجام رسانده؛ سعید محمد متولد ۱۳۴۷ تهران. سعید محمد در سال ۱۳۴۷ در تهران زاده شد و دوران کودکی و نوجوانی را در این شهر سپری کرد. سال ۱۳۶۶ در سن ۱۹ سالگی به عضویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درآمد. سعید محمد در رشته مهندسی عمران تحصیل کرده و در سال ۱۳۸۸ با درجه دکترای مهندسی در این رشته با گرایش راه و ترابری فارغ تحصيل شده‌.
وی در تاریخ ۱۷ اسفند ۱۳۹۹ برای حضور در انتخابات ۱۴۰۰ از قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا استعفا کرد و حسین سلامی فرمانده سپاه پاسداران پس از قبول این استعفا، او را به عنوان مشاور خود منصوب نمود. سعید محمد دلیل استعفای خود را در متن استعفا نامه‌اش جلوگیری از ایجاد شائبه‌های سیاسی و انتخاباتی بیان کرد.  سعید محمد در اولین روز ثبت نام انتخابات 1400به وزارت كشور رفت که در نهایت صلاحیت وی توسط شورای نگهبان رد شد. با این حال در انتخابات ریاست جمهوری از سید ابراهیم رئیسی حمایت کرد و ستادهای حامی وی هم به حمایت از رئیسی پرداختند.