در ستایش زندگی و هنر «کامران کاتوزیان»

 شجاع انوری/ هفته‌ای که گذشت، در گالری هان شیراز، شاهد برگزاری نمایشگاهی بودیم از آثار گرافیستی، ژورنالیستیِ ایده‌پرداز و دیزاینر هنرمند، کامران کاتوزیان.

کامران کاتوزیان متولد آذرماه ۱۳۲۰ خورشیدی در تهران و در خانواده‌ای سرشناس و فرهنگ‌مدار به دنیا آمد. از کودکی با تاثیر از فضای خانواده و با دیدن آثار عباس کاتوزیان که از اقوام پدری او بود، به هنر نقاشی علاقه‌مند شد و پس از طی دوره‌ی اول دبیرستان آن دوران، با پدرش برای ادامه‌ی تحصیل به آمریکا رفت و در دبیرستانی شبانه‌روزی مشغول به تحصیل شد. پس از دبیرستان و در دوران اوج شکوفایی فرهنگی_هنری امریکا، در رشته‌ی نقاشی در دانشگاه ادامه تحصیل داد و با گرایش‌های مدرنیستی دهه‌ی شصت میلادی آمریکا و همین‌طور از طریق مسیر مطالعه‌ی شخصی و شیفتگی فردی با تبلیغات و شعارنویسی (کپی‌رایتینگ) آشنا شد.

سال ۱۳۴۲ پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی به ایران بازگشت و در اداره‌ی فرهنگ و هنر آن دوران مشغول به کار شد.

کاتوزیان در سال ۱۳۴۴ با یک نقاشی و یک مجسمه در چهارمین بینال تهران شرکت کرد و جایزه‌ی نخست را مشترکن با ژازه تباتبایی برای نقاشی‌اش دریافت کرد.

از همان زمان‌ها بخاطر اشتیاق‌اش به تبلیغات و با تمام موفقیت‌هایی که در نقاشی کسب کرده بود، بیشتر جذب ژورنالیسم و تبلیغات شد و رفته رفته در همین نوع فعالیت ماند و به کار ادامه داد.

او یکی از برجسته‌ترین طراحان گرافیک و ایده‌پردازان ژورنالیسم در دوران خود بود و هم‌چنان در این زمینه جزو سرآمدان روزگار است.

آژانس تبلیغاتی آوانگارد را در سال‌های پس از ۱۳۴۵ راه‌اندازی کرد و با پشتوانه‌ی نقاشی و نگاه مدرنیستی‌اش به هنر گرافیک و تبلیغات، توانست در اندک زمانی متفاوت از دیگر آژانس‌های تبلیغاتی موجود، بدرخشد و شهره‌ی خاص و عام شود. و سپس پس از تعطیلی آوانگارد در سال ۵۷ تعطیل شد و کاتوزیان برای چند سال به آلمان و امارات متحده عربی مهاجرت کرد و مدیر عامل شرکت تبلیغاتی «اساس» بود.

در میانه‌ی دهه‌ی شصت به ایران برگشت و استودیو تبلیغاتی «کارپی» را راه‌اندازی کرد و تا سال ۷۶ که مجبور به تعطیلی آن شد، به کار طراحی و تبلیغات پرداخت و تا پیش از همه‌گیری کرونا در منزل و دفتر شخصی‌اش به کارهای ژورنالیسم و عشق قدیمی‌اش نقاشی پرداخت.

کامران کاتوزیان به حق یکی از تاثیرگذارترین طراحان و هنرمندان یک سده‌ی گذشته در ایران است که بنیان‌های نگاه به تبلیغات و ارتباطات تجاری مدرن را بنیان نهاد و متحول کرد و توسعه داد. یافتن راه‌کارهای خلاق در شعارنویسی و تیترنویسی تبلیغاتی، متن نویسی و تولید محتوای آگهی، از مهم‌ترین دست‌آوردهای سال‌ها و سال‌ها کار مداوم اوست.

در هفته‌ی گذشته شاهد نمایشگاهی از آثار دهه‌های چهل و پنجاه تبلیغاتی و گرافیکی او بودیم در گالری هان و شنبه شب با حضور «امراله فرهادی اردکپان»، هنرجو و سپس همکار و همراه کامران کاتوزیان در سال‌های پس از ۵۳ تا امروز و همین‌طور خانم دکتر الهام ظریفکار به‌عنوان مدیر گالری هان و مهرزاد دیرین گرافیست و دیزاینر شیرازی و نماینده‌ی انجمن گرافیک شیراز، نشستی دو ساعته پیرامون بررسی زندگی و آثار کامران کاتوزیان در همان مکان گالری برگزار شد که با استقبال بسیار چشم‌گیر مشتاقان هنر گرافیک و دانش‌جویان هنر که بسیاری از شرکت‌کنندگان ایستاده سخنرانی‌ها و گفت‌وگوها را دنبال کردند.

امراله فرهادی به‌عنوان نماینده‌ی کامران کاتوزیان و مدیر برگزاری این نمایشگاه و نماینده‌ی انجمن گرافیک ایران، در شروع ضمن شگفت‌انگیز خواندن این شور و اشتیاق شیرازی‌ها به هنرهای تجسمی و گرافیک، این جلسه و نمایشگاه را یکی از جذاب‌ترین نمایشگاه‌های برگزارشده در این سال‌ها دانست و با تحلیل و توضیح در مورد زندگی و آثار کاتوزیان او را نمونه و الگوی موفقی در زمینه‌ی کاری‌اش و از لحاظ خلاقیت و نوآوری خواند و گفت: در تاریخ این حرفه و صنعت، که کامران کاتوزیان آن را با هنر هم آمیخت، دو دهه‌ی شکوفا و خلاق وجود دارد که بی‌گمان در هردوی آن‌ها نام کامران کاتوزیان در صدر است.

مهرزاد دیرین هم در ادامه با تحلیل و بررسی برخی از آثار استاد کاتوزیان هنر او را و نگاه هنرمندانه‌ی او را ستود.

دکتر الهام ظریفکار هم در پایان با بحثی ژرف‌کاوانه و عمیق درباره‌ی نگاه گفتمانی در آثار کاتوزیان، آن‌ها را نماد موفق در یک جامعه‌ی رو به رشد و توسعه خواند و کنش و واکنش میان هنرمند، آثار او و مخاطبان که دربرگیرنده‌ی طیف وسیعی از مردم در طبقات مختلف اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی هستند را یکی از انواع موفق در این شیوه‌ی گفتمانی برشمرد.

این نشست که از ساعت ۱۷ روز شنبه پنجم خرداد شروع شده بود در ساعت ۱۹/۳۰ به پایان رسید.