بازگشت کرونا؛ خانواده ها در شیراز و جنوب کشور هشیار باشند

نیکنام خشنودی – خبرجنوب/ شیوع برخی بیماری های مشابه کرونا در برخی کشورها از جمله چین و فراوانی آن در کشور ما و شناسایی برخی زیرسویه ها در شیراز و استان فارس نگرانی هایی به دنبال داشته است و پرسش‌هایی را دامن‌زده مبنی بر اینکه آیا این ویروس می‌تواند مانند کوئید ۱۹ جهان را دچار همه‌گیری کند؟ آیا در کشور ما نیز شیوع پیدا کرده و روند افزایشی بیماری‌های تنفسی در این روزها ناشی از کرونا بوده یا آنفلوآنزا؟

بسیاری از یک «ویروس جدید» صحبت می‌کنند و بر اساس بی اعتمادی شکل گرفته اجتماعی از دوران کرونا، این ویروس را شکل جهش یافته‌ای از کووید ۱۹ می‌دانند و حتی تعطیلی‌های این روزها که عمدتا به دلیل آلودگی هوا و ناترازی برق و گاز رخ می‌دهد را به شیوع آن ربط می‌دهند؛ اما واقعیت این نیست و آن‌چه به عنوان «ویروس جدید» نامیده می‌شود، سویه جدید کرونا (NB.1.8.1) است .

این بیماری تقریبا رفتاری مشابه آنفلوآنزا دارد و در واقع باعث بیماری‌های تنفسی شده و علائم آن نیز شامل سرفه، تب، آب ریزش بینی و تنگی نفس است و برای پیشگیری نیز مانند دوران کرونا باید شست‌وشوی دست‌ها، ایجاد تهویه، فاصله گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک را انجام داد.

دکتر اورنگ ایلامی معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز در گفت و گو با خبرجنوب وضعیت فعلی بیماری‌های تنفسی در شیراز  را تشریح کرد.

 این متخصص بیماری‌های عفونی و فلوشیپ تروپیکال وضعیت فعلی بیماری‌های تنفسی در شیراز را تشریح کرد و بیان داشت: بر اساس آخرین بررسی‌های انجام‌شده در هفته گذشته در بیمارستان نمازی و مرکز استاد البرزی شیراز، از ۸۲ نمونه تنفسی جمع‌آوری‌شده 15 درصد شامل ۱۲ مورد مثبت کووید-۱۹، یک  مورد مثبت آنفولانزا و هیچ موردی از RSV شناسایی نشد. Respiratory syncytial virus  ویروس سین‌سیشیال تنفسی است.

 دکتر ایلامی در ادامه یاد آور شد: این داده‌ها نشان‌دهنده تداوم چرخش ویروس کرونا در جامعه است، درحالی که فعالیت آنفولانزا و RSV در سطح پایینی قرار دارد. با این حال، نیاز به پایش مستمر به‌ویژه با توجه به ظهور سویه‌های جدید کرونا ضروری است. 

وی با  هشدار درباره سویه جدید کرونا (NB.1.8.1)   اضافه کرد : اخیراً سویه جدیدی از ویروس کرونا با نام NB.1.8.1 در چین شناسایی شده که به سرعت در حال گسترش به سایر کشورها از جمله آمریکا و هند است. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC) مواردی از این سویه را در مسافران ورودی از چندین کشور (چین، ژاپن، تایلند، اروپا و ...) در فرودگاه‌های کالیفرنیا، نیویورک و ویرجینیا گزارش کرده است.

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز در باره  نگرانی‌های اصلی این بیماری هم گفت: این بیماری  پتانسیل فرار ایمنی دارد، این سویه ممکن است توانایی دور زدن ایمنی ناشی از واکسن‌ها یا عفونت‌های قبلی را داشته باشد گر چه شواهد کافی وجود ندارد. همچنین بیماری یاد شده گسترش جهانی دارد، گزارش‌ها از شناسایی آن در مسافران بین‌المللی حاکی از قابلیت انتقال سریع است. و دیگر اینکه برخی منابع بین‌المللی ادعا می‌کنند این سویه نتیجه نشت آزمایشگاهی در چین باشد، هرچند این ادعا نیاز به بررسی بیشتر دارد.  

این مقام مسوول با توصیه‌های بهداشتی برای پیشگیری از این بیماری ادامه داد: با توجه به تجربه‌های گذشته و احتمال ورود سویه‌های جدید به کشور، رعایت مواردی ضروری است از جمله تکمیل واکسیناسیون  و دوزهای یادآور برای گروه‌های پرخطر، استفاده از ماسک در فضاهای بسته و شلوغ، به‌ویژه برای افراد با بیماری‌های زمینه‌ای، پایش مسافران ورودی به‌ویژه از کشورهای با شیوع فعال، تقویت سیستم‌های تشخیصی برای شناسایی سریع سویه‌های جدید   توصیه می شود.

دکتر ایلامی در جمع بندی اظهاراتش بیان داشت: اگرچه شیوع کووید-۱۹ در شیراز نسبت به پیک‌های گذشته کاهش یافته، اما ظهور سویه‌های جدید مانند NB.1.8.1 نشان‌دهنده اهمیت هوشیاری سیستم‌های بهداشتی است. همکاری بین‌المللی برای ردیابی ژنتیکی ویروس و آمادگی برای پاسخ سریع به هرگونه تغییر اپیدمیولوژیک، کلید کنترل این بیماری است.

دکتر ایلامی  معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز  و متخصص بیماری‌های عفونی و فلوشیپ تروپیکال آنچه باید درباره سویه جدید ویروس کرونا NB.1.8.1 بدانیم را مورد تاکید قرار داد و افزود:   کارشناسان بهداشت عمومی ماه‌ها هشدار داده‌اند که ویروس کرونا (COVID-19) از بین نرفته است. ویروس SARS-CoV-2 بار دیگر دچار جهش شده و به سویه جدیدی به نام NB.1.8.1 تبدیل شده است که موجب افزایش موارد ابتلا در چین شده است. همچنین تعداد محدودی از موارد این سویه در ایالات متحده آمریکا، عمدتاً از طریق برنامه نظارتی فرودگاه‌ها توسط CDC، شناسایی شده‌اند. سازمان جهانی بهداشت (WHO) نیز این سویه را به عنوان یک «سویه تحت پایش» (Variant Under Monitoring) طبقه‌بندی کرده است، به این معنا که ویژگی‌های ژنتیکی آن نیاز به بررسی مستمر دارد.

وی اضافه کرد: بر اساس داده‌های پایگاه جهانی GISAID (پایگاه داده توالی‌یابی ژنومی ویروس‌ها)، نخستین موارد NB.1.8.1 در اواخر آوریل ۲۰۲۵ در میان مسافران برخی  کشورها شناسایی شده است ، این سویه اکنون به سویه غالب کرونا در چین تبدیل شده و با افزایش مراجعات به اورژانس و بستری‌شدن بیماران مرتبط است. هرچند داده‌های بالینی دقیق درباره شدت بیماری همچنان در حال جمع‌آوری است.

وی همچنین با اشاره به وضعیت NB.1.8.1 در ایالات متحده امریکا گفت: مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC) از طریق برنامه پایش ژنومی مبتنی بر مسافر (TGS) در چند فرودگاه بین‌المللی، از مسافران ورودی به‌صورت داوطلبانه نمونه‌برداری و توالی‌یابی می‌کند. شناسایی NB.1.8.1 از اواخر مارس ۲۰۲۵ آغاز شد. این سویه در حال حاضر در ایالت‌های کالیفرنیا،هاوایی، نیویورک، اوهایو، رود آیلند، ویرجینیا و واشنگتن گزارش شده است.

در حال حاضر تعداد این موارد کم و پراکنده است و هنوز NB.1.8.1 در داشبورد ملی پایش سویه‌های کووید-۱۹ CDC وارد نشده، چرا که به سطح شیوع جامعه‌ای نرسیده است.

دکتر ایلامی در پاسخ به این سووال خبرجنوب که آیا واکسن‌های فعلی مؤثر هستند؟ گفت :

 NB.1.8.1 یکی از زیرسویه‌های خانواده اومیکرون است و شباهت‌هایی با سویه‌های JN.1 و LP.8.1 دارد. بنابراین واکسن‌های فعلی (به‌ویژه نسخه‌های به‌روزرسانی‌شده برای سویه‌های اومیکرون) انتظار می‌رود در برابر بیماری شدید و بستری‌شدن حفاظت نسبی ایجاد کنند. همچنین ایمنی ناشی از عفونت‌های اخیر ممکن است تا حدی محافظت متقاطع ارائه دهد. در تاریخ ۲۲ مه ۲۰۲۵، کمیته مشورتی واکسن FDA تشکیل جلسه داد تا درباره ترکیب واکسن پاییز و زمستان آینده تصمیم‌گیری کند. شرکت‌های فایزر و مدرنا داده‌هایی درباره واکسن‌های آزمایشی هدفمند برای LP.8.1 ارائه دادند (این سویه با NB.1.8.1 ارتباط ژنتیکی دارد و اکنون بیش از ۷۰ درصد  موارد کووید در آمریکا را تشکیل می‌دهد ، واکسن‌های آزمایشی مذکور در آزمایش‌های اولیه پاسخ ایمنی قوی‌تری نسبت به هر دو سویه نشان داده‌اند. در نهایت، این کمیته تصمیم گرفت که ترکیب واکسن بر اساس JN.1 باقی بماند، اما مشخص نکرد که آیا نسخه جدید باید شامل LP.8.1 نیز باشد یا خیر.شواهدی دال بر شدت بیشتر بیماری نسبت به سویه‌های قبلی در دست نیست، اما بررسی‌ها ادامه دارد.