۱۰ نکته برای تعامل صحیح با افراد نابینا
به مناسبت روز جهانی عصای سفید
سیما زعفرانچی _ «خبرجنوب»/ هر ساله ۱۵ اکتبر، روز جهانی عصای سفید نامگذاری شده است؛ روزی که به منظور افزایش آگاهی عمومی درباره حقوق، استقلال و توانمندی افراد نابینا و کمبینا گرامی داشته میشود. این روز فرصتی است تا یادآوری کنیم نابینایی محدودیت نیست، بلکه نیازمند دسترسی، احترام و حمایت اجتماعی است.
متاسفانه محیط و مبلمان شهری و اداری جامعه ما هنوز برای نابینایان متناسبسازی نشده و ممکن است در این خصوص، جز مطالبه مستمر از مسئولان کار زیادی از دست ما ساخته نباشد، اما حداقل کاری که میتوانیم انجام دهیم این است که رفتار خود را اصلاح کنیم و یاد بگیریم چگونه با افراد نابینا برخورد کنیم. رعایت نکات سادهای که در ادامه آمده است، میتواند تجربه آنها را راحتتر و جامعه را انسانیتر کند.
نکته ۱: قبل از کمک کردن، اجازه بگیرید
بسیاری از افراد نابینا ترجیح میدهند خودشان حرکت کنند و کنترل داشته باشند.
به جای کشیدن دست یا هدایت بدون اجازه، بپرسید: «میخوای کمکت کنم؟»
نکته ۲: با وضوح و شفاف صحبت کنید
به جای اشارههای مبهم مثل «اون طرف برو»، مسیرها را با کلمات دقیق توضیح دهید. مثال: «سه قدم مستقیم برو، بعد دستگیره سمت راست است.»
نکته ۳: محیط اطراف را توصیف کنید
موانع، پلهها، مبلمان یا هر چیز خطرناک را توضیح دهید. این کار به افراد نابینا کمک میکند مستقلتر حرکت کنند و احساس امنیت بیشتری داشته باشند.
نکته ۴: به عصای سفید احترام بگذارید
عصای سفید نماد استقلال و توانمندی افراد نابینا است. از گرفتن یا جابهجا کردن آن بدون اجازه خودداری کنید.
نکته ۵: با صدای طبیعی و دوستانه صحبت کنید
همانند یک فرد عادی با او صحبت کنید، نه با لحن ترحمآمیز. همچنین اگر با گروه هستید، مستقیماً با شخص صحبت کنید و نه با همراهش.
نکته ۶: مراقب حیوان همراه باشید
اگر فرد نابینا از سگ راهنما استفاده میکند، به حیوان دست نزنید یا حواسش را پرت نکنید. سگها بخشی از استقلال و امنیت فرد هستند.
نکته ۷: در جمعیت و مکانهای عمومی، توجه ویژه داشته باشید
برای هدایت در مکانهای شلوغ، همیشه اجازه بگیرید و مسیر را واضح توصیح دهید. از هل دادن یا فشار آوردن خودداری کنید.
نکته ۸: از ژستها و اشارههای غیرشفاف استفاده نکنید
اشاره کردن با دست یا سر بدون توضیح کافی، افراد نابینا را گیج میکند. همیشه با کلمات واضح موقعیت یا جهت را توضیح دهید.
نکته ۹: صبور و انعطافپذیر باشید
ممکن است فرد نابینا در انجام کاری زمان بیشتری نیاز داشته باشد. عجله کردن، ابراز ناراحتی یا تغییر لحن، حس ناامنی ایجاد میکند.
نکته ۱۰: به استقلال آنها احترام بگذارید
هر کمکی که ارائه میکنید، باید استقلال فرد را حفظ کند. هدف این نیست که کارهایشان را به جای آنها انجام دهید، بلکه تجربهشان را راحتتر کنید.
رفتار ما در مواجهه با افراد نابینا میتواند تفاوت بزرگی ایجاد کند. حتی اگر شهر و امکانات هنوز متناسبسازی نشده باشند، رعایت این نکات ساده نشاندهنده احترام، درک و انساندوستی ماست. با آموزش خود و یادآوری این اصول، میتوانیم قدمی کوچک اما موثر برای آسایش و توانمندی افراد نابینا برداریم.
