داغ ناترازی برق در تابستان قم/ تلاش‌های محدود در برابر نیاز گسترده

قم استانی با ۱.۳ میلیون جمعیت، سه شهرستان، ۹ شهر، پنج منطقه، ۱۸۰۰ هکتار بافت فرسوده، ۴۰۰ امامزاده، ۱۲۰۰ مسجد و ورود سالانه ۲۲ میلیون زائر یکی از گرم‌ترین استان‌های کشور است که در بسیاری از روزهای تابستان رتبه دوم یا سوم در حوزه درجه حرارت بالا را به خود اختصاص داده است.

تا سال گذشته حداکثر دمایی که دماسنج‌های هواشناسی در استان قم دیده بودند، ۴۸ درجه سانتی‌گراد بود، اما بنا بر پیش‌بینی‌های هواشناسی دمای هوا به بیش از ۴۹ درجه نیز خواهد رسید. یعنی در رده گرم‌ترین نقاط جهان!

این گرمای بی‌امان تبعات مختلفی برای کیفیت زندگی مردم، تردد زائران، سلامتی شهروندان و وضعیت پوشش گیاهی دارد، با این وجود از مهم‌ترین دغدغه‌ها در چنین تابستان سوزانی مسئله تأمین انرژی برق برای پایدار بودن شبکه و استفاده شهروندان و زائران است.

استان قم ۶۳۲ هزار مشترک برق دارد، سال گذشته پیک مصرف در این استان ۹۳۷ مگاوات بوده که البته امسال این عدد افزایش داشته است.

وقوع حدود یک دقیق خاموشی به ازای هر مشترک، رکوردی است که شرکت برق استان قم سال گذشته توانسته آن را کسب کند و امسال نیز مردم قم شاهد وضعیت به نسبت پایدار تأمین انرژی برق هستند با این همه نگرانی برای ناپایداری شبکه و وضعیت مشترکان ویژه همچنان پابرجا است.

استان قم با داشتن شش پست برق عمده، ظرفیتی معادل ۱۵۵۵ مگاولت آمپر در این زمینه دارد و حدود ۳۵ درصد از فروش برق این استان به مشترکان خانگی اختصاص یافته است که در بخش صنعت با سهم حدود ۳۱ درصدی در رتبه دوم قرار دارد.

از ابتدای فصل گرم، پیش‌بینی‌هایی در زمینه ناترازی مصرف انرژی در استان قم انجام شد که سناریوهای مختلفی را شامل می‌شد.

یک پیش بینی این بود که در صورت مدیریت نکردن مصرف پیک بار شبکه برق از ۹۳۷ مگاوات در سال گذشته به ۱.۷۲ مگاوات در سال ۱۴۰۳ برسد در حالی که از ۶۵۰ مگاوات مصرف، شبکه برق استان قم به محدوده ناترازی وارد شده است و از ۷۳۰ مگاوات وارد محدوده هشدار می‌شود.

در استان قم ۵۵۰ مگاوات تولید برق حرارتی و حدود ۷۵ مگاوات تولید برق از طریق برقابی داریم، همچنین بعضی ادارات از جمله شهرداری قم اقدام به تولید برق خورشیدی کرده‌اند و ظرفیت‌ها در این حوزه نیز در حال افزایش است؛ با این همه بدون مدیریت مصرف نمی‌توان از پیک بار در این تابستان سخت عبور کرد.

یوسف صادقی، مدیرعامل شرکت توزیع برق استان قم با اشاره به برنامه‌های این شرکت برای حل معضل ناترازی برق و ایجاد برق پایدار برای مشترکان به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: اقداماتی همچون کاهش ۵۰ درصدی مصرف برق بوستان‌ها، کاهش ۳۰ درصدی برق صنایع در زمان هشدار و کاهش ۵۰ درصدی مصرف برق صنایع در زمان اضطرار از جمله راهکارهای تأمین برق پایدار است.

وی می‌افزاید: طبق قانون، نهادها و ادارات باید تا ۲۰ درصد برق مصرفی خود را از طریق نیروگاه‌های تجدیدپذیر تولید کنند و در حال حاضر ۶۰۰ مگاوات ساعت در سال تولید برق ادارات استان قم را شاهد هستیم.

مدیرعامل شرکت توزیع برق استان قم به مسئله تخصیص پاداش به مشترکان کم مصرف اشاره می‌کند که موجب ارتقای مشارکت شهروندان قمی در مدیریت مصرف خواهد شد.

صادقی با اشاره به رایگان شدن قبوض برق مشترکانی که در این عرصه همکاری می‌کنند، تاکید می‌کند: به مشترکانی که بیش از میزان مقرر همکاری داشته باشند، پاداش اعطا خواهد شد.

آنطور که وی می‌گوید: در حوزه ادارات نیز کاهش مصرف برق ۳۰ درصد در ساعت اداری و ۶۰ درصد پیش از ساعت اداری، تغییر ساعت کار ادارات از پانزدهم خرداد تا پایان شهریور، استفاده از مولدهای اضطراری، کاهش روشنایی فضای کار و اضافه کردن تجهیزات اضافه برقی از مواردی است که به طور جدی پیگیری می‌شود.

مدیرعامل شرکت توزیع برق استان قم به تدوین برنامه ۴ ساله استان قم در حوزه انرژی برق اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: مطابق این برنامه سالانه پنج درصد افزایش مصرف انرژی برق پیش‌بینی شده است که باید تأمین و جبران شود.

صادقی با اشاره به اینکه صرفه‌جویی معادل ۳۵۰۰ مگاوات در این ایام برای عبور از شرایط اضطرار در نظر گرفته شده است، خاطرنشان می‌کند: اعطای بیش از ۸۰ میلیون تومان جایزه برای مشترکان بخش خانگی که در این صرفه‌جویی همراهی دارند، از جمله اقدامات پیش‌بینی شده است.

مسئله ناترازی برق نه تنها در قم که در کل کشور به یک بحران تبدیل شده است و در سال‌های پیش‌رو فرایند روزافزونی برای آن ترسیم می‌شود.

تابستان امسال کشور با تقاضای حدود ۷۷ هزار مگاواتی در حوزه انرژی برق ۱۸ هزار مگاوات کسری دارد که این رقم طبق پیش‌بینی‌ها تا سال ۱۴۱۴ به حدود ۳۷ هزار مگاوات می‌رسد.

واقعیت این است که ناترازی در حوزه انرژی برق تنها مربوط به تولید و مصرف آن نیست، میان هزینه و سود در سرمایه‌گذاری حوزه برق نیز یک ناترازی معنادار وجود دارد که موجب شده است در طول دهه گذشته سرمایه‌گذاری در حوزه برق بسیار کاهش پیدا کند و مسئله ناترازی را به مرز بحران برساند.

در استان قم اقداماتی در حوزه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر به صورت محدود صورت گرفته که احداث ۲۲ نیروگاه برق خورشیدی در ادارات و احداث نیروگاه‌های کوچکی در مدارس از جمله این اقدامات است.

سه نیروگاه خورشیدی دیگر نیز در حال راه‌اندازی است که در مجموع این نیروگاه‌های ۳۹ مگاوات برق تولید می‌کند و تا رسیدن به نقطه‌ای که بتوان مسئله ناترازی را حل شده دید، راه طولانی پیش روی تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران حوزه انرژی در قم است.