تب تند ترافیک در شیراز

فاطمه ایزدی/ اینجا شیراز است، به وقت ساعت های پرترافیک و شلوغی که در محدوده مرکزی شهر، سوزن بیندازید پایین نمی آید! در ساعاتی از روز و شب، ازدحام خودروها از سر و کول کلانشهر شیراز بالا می رود و مردم چاره ای ندارند جز آنکه زیر بار یک کلافگی و سردرگمی بزرگ بروند. گیجی، خستگی، حرکت با دنده یک در گرمای تابستان و جنبش لاک پشتی در سوز زمستان، تنها بخشی از همه آن چیزهایی است که وارثان ترافیک از این معضل به ارث برده اند.

کنترل ترافیک در شهر شیراز مدتهاست که به حال خود رها شده و مردم معتقد هستند اگرچه در طول سالهای گذشته برای مهار این معضل، طرح هایی همچون «سی پی» اجرایی شد اما چنین الگوهایی هیچ وقت نتوانست بر درد کهنه ترافیک در شیراز مرهم بگذارد. مهدی قشقایی، یکی از شهروندان شیرازی توضیح می دهد که افزایش خودروهای تک سرنشین، عدم اجرای طرح زوج و فرد و تغییر فرهنگ ترافیکی به این این پدیده، دامن زده است. او به این نکته نیز اشاره می کند که وجود ادارات مرکزی در خیابان های کم عرض و مرکزی شهر از یک سو و عدم ایجاد راه هایی به موازات خیابان های مرکزی از سوی دیگر موجب شده که بافت مرکزی در بیشتر اوقات با گره ترافیکی مواجه باشد. البته تجمیع ساختمان پزشکان و مراکز آزمایشگاهی در خیابان اصلی شهر شیراز، بدون آنکه مطب ها برای مجوز نیاز به پارکینگ داشته باشند نیز نبض بحران ترافیکی در این کلانشهر را تند کرده است.

حسین جوانمردی، یکی از رانندگان تاکسی شیراز هم معتقد است ورود خودروهای شخصی شهرستان ها که برای مسافرکشی به سطح شهر می آیند و مهمتر از همه، بی توجهی مسئولان به حل معضل ترافیک، این موضوع را به حاشیه برده است. او تاکید می کند که همه وقت رانندگان تاکسی در ساعاتی از روز در ترافیک سپری می شود و خیابان هایی همچون لطفعلی خان زند، قصردشت، انقلاب و حتی زیرگذر ساحلی، بیشترین وقت را از رانندگان می گیرد. جوانمردی معتقد است که مسئولان حوزه شهری باید به دنبال نگاه تازه ای در بخش شهرسازی باشند و با بهره گیری از دانش نخبگان، آب بر آتش مشکلات و مصائب حوزه شهرسازی و ترافیک بریزند و آتش این معضل را در محدوده های اصلی شهر، خاموش کنند. او بر این باور است که وجود ادارات در مرکز شهر، خیابان های کم عرض و هجوم خودروهای شخصی و تک سرنشین نیز در تند شدن تب ترافیک در کلانشهر شیراز موثر بوده و عبور و مرور شهروندان را کُند ساخته است. به باور جوانمردی، مسئولان باید برای حل این مسئله، چاره اندیشی کنند و کنترل ترافیک را به حال خود رها وانگذارند.

با اجرای برخی طرح ها، ترافیک شیراز در 10 سال آینده ساماندهی می شود

رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای شهر شیراز نیز تشریح می کند که در طول سالهای گذشته در این حوزه، طرح جامعی که مبانی شهر را در حوزه های علمی بررسی کند و برای حل مسائل، راهکارهای متناسب ارائه دهد وجود نداشته است. به گفته علی اکبر سلطانی، آخرین طرح جامع در این بخش مربوط به 11 سال پیش است که در سال 93 در شورای چهارم به تصویب رسیده و حتی با دانشگاه شیراز و صنعتی شریف نیز وارد قرارداد شده اند تا این طرح را به جمع بندی برسانند. در عین حال اما از سال 93 تاکنون که دو سال از عمر شورای ششم گذشته، این کار مغفول مانده و به جمع بندی نرسیده است. به قول سلطانی، در طول این سالها کنترل ترافیک و اجرای خطوط ترافیکی مبنی بر اتصال بین این خط ها و ارتباط مناسب بین آنها در راستای کنترل این معضل و تسهیل استفاده از حمل و نقل عمومی، مغفول مانده است. این عضو شورای شهر شیراز با اشاره به مصوبه ای که در شورای ششم در همین راستا به تصویب رسیده، تاکید می کند که قرار است این طرح با دانشگاه علم و صنعت تهران، پیش برده شود و برنامه های زمانبندی آن نیز انجام شده و این طرح جامع، اول بهمن ماه به صورت نهایی در وزارت کشور تایید می شود. به گفته او بر اساس این طرح، اقداماتی به منظور روان تر شدن ترافیک در کلانشهر شیراز صورت می پذیرد و از تعیین تعداد اتوبوس ها و عملکرد تاکسی ها گرفته تا رفت و آمد در کوچه ها در این طرح، تعریف شده است. 

سلطانی با تاکید بر تاثیر اجرای این طرح بر روان سازی ترافیک در شیراز، به این نکته نیز اشاره می کند که در گذشته چنین طرح هایی بر اساس انتخاب افراد یا برگرفته از جریان های مختلف سیاسی و فکری بوده و مبتنی بر کار تحقیقاتی صورت نگرفته است. رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای شهر شیراز توضیح می دهد که در طول چند وقت اخیر نیز جلوی کلنگ زنی ها و اقدامات پراکنده و جانبی در این بخش گرفته شده و تاکید بر این است که کارها با هدف یک برنامه درازمدت و به صورت فنی و علمی انجام شود. او یادآور می شود که ضابطه 777 هم به عنوان یک طرح مکمل به صورت دقیق تر وارد میدان شده و مسائل را به صورت جزئی تر در این حوزه، بررسی خواهد کرد.

البته این عضو شورای شهر شیراز به این نکته نیز گریز می زند که در کمیسیون حمل و نقل، پیشنهاداتی همچون اجرای 20 تقاطع، روی میز است و بر اساس منابع تخصیص یافته، کار در حوزه حمل و نقل با اجرای این طرح ها تسهیل پیدا می کند. هر چند از دیدگاه سلطانی، احداث برخی تقاطع های غیرهمسطح در طول سالهای گذشته موجب زیباتر و متنوع تر شدن شهر شده اما به دلیل اجرای ناقص نتوانسته تسهیلگر حوزه ترافیک باشد و خود نیز گره ترافیکی ایجاد کرده اند. او با تاکید بر اجرای تقاطع های جدید، یادآور می شود که راه اندازی چهار خط «بی ار تی»، احداث بقیه خطوط با تمرکز بر ساماندهی حمل و نقل عمومی، نحوه خدمات دهی اتوبوس ها و بازبینی مسیر آنها، تعیین میزان مسافرگیری اتوبوس ها و مسائلی از این قبیل در طرح جامع حمل و نقل مورد استفاده قرار گرفته که به مرور زمان اجرا خواهد شد. رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای شهر شیراز معتقد است با اجرای طرح جامع و خطوط «بی ار تی»، تکمیل خط دو مترو و افتتاح آن خط در دهه فجر با سه ایستگاه، تکمیل پنج ایستگاه در سال آینده، ادامه خط دو، شروع خط سه و در صورت تامین اعتبار، آغاز خط چهار، می توان امیدوار بود که شیراز در 10 سال آینده، شاهد تحولاتی در این حوزه باشیم.

موضوع دیگری که به باور این عضو شورای شهر به کنترل ترافیک کمک می کند رعایت فرهنگ ترافیکی از سوی مردم است. بعضی شهروندان، خودروهای خود را دوبله و حتی سوبله در خیابان ها پارک می کنند و آن طور که باید به رعایت چارچوب ها در این بخش، پایبند نیستند. سلطانی با اشاره به همین مسئله، یادآور می شود که اگر مردم از اقشار عمومی جامعه گرفته تا دانش آموزان و کارمندان، اصول فرهنگ ترافیک را رعایت کنند حداقل 30 درصد از مشکلات در این بخش کاهش می یابد. او به طرح های دیگری در این بخش نیز گریز می زند و توضیح می دهد که برای روان سازی و کنترل ترافیک می توان از ظرفیت برخی اپلیکیشن ها بهره گرفت تا مردم به راحتی بتوانند به رزرو پارکینگ ها از درب منزل دسترسی داشته باشند و حدود رسیدن خود به مقصد را تخمین بزنند. محاسبه ساعت رسیدن اتوبوس به ایستگاه ها، فراهم شدن بستر لازم برای پرداخت الکترونیک کرایه تاکسی، رزرو تاکسی در ایستگاه ها با استفاده از ظرفیت اپلیکیشن ها و اجرای طرح ترافیک خودروها به ویژه خودروهای تک سرنشین به محدوده مرکزی شهر نیز برخی طرح هایی است که به گواه رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای شهر شیراز اجرای آنها می تواند به کنترل و کاهش بحران ترافیک کمک کند.

در هر حال سالهاست مردم کلانشهر شیراز با معضلی به نام ترافیک، دست و پنجه نرم می کنند و هنوز برنامه جامع و کاملی برای کنترل این معضل، اجرایی نشده است. اگرچه بازار وعده ها و وعیدها در این میان، داغ است اما مدیریت این بحران با شعار حل نمی شود. چهره برخی محدوده های مرکزی کلانشهر شیراز در ساعاتی از روز و شب به یک پارکینگ بزرگ، شباهت دارد و اگر مسئولان و مدیران مربوطه برای حل این معضل، چاره اندیشی نکنند روز به روز گره این ترافیک، کورتر خواهد شد.