تاریختان را به جاودانگی پیوند بزنید
گفتوگوی «خبرجنوب» با مدیرمرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه جنوب به مناسبت روز اسناد ملی و میراث مکتوب
*منوچهری: مردم می توانند اسناد خاندانی خود را برای نگهداری مطلوب به مرکز اسناد اهداء یا امانتسپاری کنند
غیاث ملکحسینی-«خبرجنوب»/
اگر نیم نگاهی به تقویم داشته باشید میبیند که امروز ۱۹ اردیبهشت مصادف با «روز اسناد ملی و میراث مکتوب» است. براساس اعلام برخی منابع این نامگذاری به مناسبت بزرگداشت شیخ کلینی انجام شده است.
روزی که قرار است در آن اهمیت حفظ اسناد به مردم و مسئولان یادآوری شود. این مناسبت بهانهای بود تا با روح الله منوچهری، مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه جنوب به گفت و گو بنشینیم. وی با اشاره به اینکه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در دو حوزه فعالیت های خود را انجام می دهد، ابرازداشت: بخشی از این فعالیت ها در حوزه اسنادی و بخش دیگر در زمینه کتابخوانی است.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه جنوب در تشریح اینکه چه اتفاقات و فرایندهایی در حوزه اسنادی در مدیریت منطقه جنوب می افتد، گفت: فعالیت های بخش اسنادی نیز در دو بخش قابل تعریف است که یکی بخش اسناد خاندانی و دیگری بخش اسناد اداری و سازمانی است. منوچهری، اسناد خاندانی را شامل اسناد تاریخی و اسناد ک مربوط به گذشتگان عنوان و خاطرنشان کرد: این گونه اسناد معمولاً در خانواده ها و در دست مردم است که شاید در شرایط مطلوبی هم نگهداری نشوند؛ اما ما این آمادگی و امکانات را داریم که در شرایط استاندارد و مناسب این اسناد را نگهداری و محافظت کنیم.
وی با بیان اینکه مدیریت مرکز اسناد منطقه جنوب این آمادگی را دارد که اسناد خاندانی و تاریخی مردم را به صورت امانت در اختیار بگیرد و نگهداری کند؛ اظهارداشت: نگهداری از اسناد در سه قالب میتواند اتفاق بیافتد که یکی اهداء اسناد، دیگری به امانت گذاشتن اسناد و نهایتاً خریداری اسناد است که شامل اسناد دارای ارزش قابل توجه تاریخی می شود.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه جنوب در ادامه سخنان خود گفت: به همین مناسبت از عموم همشهریان دعوت می کنیم تا اگر سند خاصی را در اختیار دارند که بهرهبرداری بخصوصی برایشان ندارد،آنرا به یکی از سه شیوه پیش گفته در اختیار مرکز اسناد قرار دهند؛ چراکه این کار می تواند گرهی را از کار یک پژوهشگر باز کند و در حوزه های پژوهشی مورد استفاده قرار گیرد.
منوچهری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه مرکز اسناد منطقه جنوب در بخش اسناد دولتی نیز مسئولیتهایی را برعهده دارد؛ خاطرنشان کرد: براساس قوانین موجود کلیه دستگاهها مکلف هستند بایگانی راکد خود را به مدیریت منطقه جنوب تحویل دهند تااقدامات لازم برای محافظت از آنها صورت بگیرد.
به گفته وی، برای انجام این کار پس مکاتبه دستگاه اجرایی، بایگانی آنها را به سازمان میآوریم و در اینجا ارزشیابان اسناد را برگ به برگ مورد مطالعه و بررسی قرار میدهند.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه جنوب با بیان اینکه در نهایت بخشی از این اسناد به عنوان اسناد انتقالی یا اسنادی که ارزش نگهداری دارند، شناخته میشوند، گفت: پس از تایید کارشناس این اسناد به واحد فهرستنویسی و دیجیتالسازی میروند و نهایتاً در بایگانی ذخیره میشوند.
منوچهری با تاکید براینکه این اسناد در شرایط کاملاً استاندارد و مطلوب نگهداری می شود و در سامانههای مرکز اسناد قابلیت دسترسی دارند؛ تصریح کرد: چنانچه فردی متقاضی بررسی و استفاده از این اسناد باشد نسخه دیجیتال آن را می تواند مورد بهرهبرداری قرار دهد. وی در خصوص سرنوشت اسناد سازمانی فاقد ارزش نیز گفت: پس از صورتجلسه و مکاتبه با شورای اسناد کشور، مجوز امحاء و بازیافت این اسناد اخذ میشود.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه جنوب در بخش دیگری از این گفت و گو به تاریخچه تاسیس این مرکز نیز اشاره کرد و گفت: فكر تأسیس و راه اندازی سازمان اسناد و كتابخانه ملی فارس در سال 1385 شكل گرفت و در مهرماه 1388 ساختمان مركز اسناد و كتابخانه ملی با فضایی در حدود 10هزار متر و در زمینی به مساحت 37 هزار متر به بهره برداری رسید.
منوچهری از جمله اهداف، ماموریت ها و وظایف مرکز اسناد و کتابخانه ملی منطقه جنوب را فيپا( فهرستنويسي پيش از انتشار)، شاپا (شماره استاندارد بين المللي پيايندها)،شابكا (شناسگر استاندارد بين المللي كتابخانه ها)، اطلاع رساني اسنادی، ارتباط با سازمانها و مؤسسات دولتي و ارائه مشاوره اسنادي عنوان کرد و گفت: علاوه براینها شناسايي اسناد راكد و ارزشيابي و تعيين تكليف اوراق، در دو بخش انتقالي و امحايي، نگهداري اسناد انتقالي و ثبت و ورود اطلاعات در برنامه نرم افزاري رسا، شناسايي اسناد و كتب با ارزش و برنامه ريزي جهت خريد و يا اهداء به مركز، اسكن نسخ خطي، آرشيو شفاهي و ثبت خاطرات بزرگان و مشاهير و همچنین پذيرش اعضای واجدين شرايط نیز از جمله وظایف و فعالیت های این مرکز می باشد.
به گفته وی، مراجعين ميتوانند از طريق سايت www.nlai.ir و به روش الكترونيكي اسناد مورد نظر خود را در ۱۳ دسته مختلف همچون تاريخ، احزاب و گروهها، رجال و شخصيتها، انقلابات و حوادث داخلي،سازمان ها و وزارتخانه ها، محلهای جغرافيايي، ايلات و عشاير، مسائل سياسي و نظامي، امور فرهنگی و آموزشی، امور اقتصادی، مسائل حقوقی و قضايی، اديان و مذاهب، و مباحث متفرقه جستجو نمايند.
*اعلام برنامه های گرامیداشت روز اسناد ملی و میراث مکتوب
مدیر اسناد و کتابخانه ملی منطقه جنوب کشور در پایان با اشاره به اینکه امسال روز اسناد ملی و میراث مکتوب با شعار «اسناد ملی، حافظه ماندگار ملت» برگزار می شود؛به برخی از برنامه های پیش بینی شده به این مناسبت اشاره و خاطرنشان کرد: برگزاری کارگاه آموزشی «تولید حافظه در بازگشت شفاهیات» با سخنرانی دکتر عبدالرسول خیراندیش، نمایش منتخبی از اسناد شرعی موجود در آرشیو ملی ایران در آرشیو ملی هنر به مدت یک هفته، برپایی نمایشگاه اسناد اهدایی داریوش نویدگویی در طبقه همکف مدیریت اسناد و کتابخانه ملی شیراز، انتشار پادکست معرفی فعالیت های واحد اسناد با عنوان «رادیو سند» و همچنین آیین نکوداشت روز اسناد ملی و میراث مکتوب در روز شنبه 22 اردیبهشت از جمله این برنامههاست.