آموزش و پرورش ، چالش ها و راه حل ها  

۱-نظام تربیت معلم : در حال حاضر آنچه به عنوان دانشگاه فرهنگیان با دو پردیس دختران و پسران در بعضی از استان ها مطرح است در واقع یک دبیرستان دخترانه و پسرانه است و دانشگاه فرهنگیان  شبیه به سازمان سمپاد که در هر شهری چند دبیرستان دخترانه و پسرانه دارد می باشد .
اسم دانشگاه فرهنگیان نیز بی مسما است بهتر است به جای یک نهاد وابسته به آموزش و پرورش، یک یا دو دانشگاه بزرگ با دانشکده های مختلف  زیر نظر وزارت علوم و فناوری با نام دانشگاه تربیت معلم با استانداردهای جهانی در شأن نام معلم، متولی تربیت معلم شود.  
۲-لزوم تشکل های صنفی و علمی :اگر قرار است دانش آموزانی جسور و منتقد و پرسشگر در آموزش و پرورش تربیت شوند ،معلمان باید کنشکر ، متفکر،منتقد و دائماً پژوهشگر و مطالبه گر باشند .برای این کار متشکل شدن معلمان در تشکل های صنفی و علمی از ضروریات آموزش و پرورش (و البته برای آحاد مختلف جامعه) است و آموزش و پرورش باید این امر میمون و مبارک را تشویق و مورد حمایت قرار دهد . 

الف- انجمن های علمی : در خصوص انجمن های علمی، آنچنانکه باید و لازم است از پتانسیل علمی آن ها توسط مسئولین کشوری و استانی استفاده نمی شود .بهتر است برگزاری دوره های ضمن خدمت و مسابقات علمی و عملی و جشنواره ها و ... به انجمنهای علمی هر رشته واگذار شود تا از این طریق قشر وسیعی از معلمان در این زمینه فعال شوند. 
حمایت و تشویق انجمن ها به چاپ نشریه و تولید محتوا و برگزاری کنفرانس های علمی توسط اتحادیه های انجمن های علمی هر رشته یکی از راه کارهای مهم رشد سطح علمی معلمان و ایجاد انگیزه برای پژوهش و تحقیق است .باید در بودجه سنواتی حتماً ردیفی به این انجمن ها، بخصوص برای برگزاری کنفرانس های آموزشی کشوری و استانی اختصاص یابد .  

ب- تشکل های صنفی : در خصوص تشکل های صنفی نیز بهتر است از نگاه امنیتی به این تشکل ها  خودداری گردد. اینگونه برخوردها باعث سرخوردگی و خمودی سایر معلمان خواهد شد و اثرات بسیار بدی در جامعه خواهد داشت. عقلانیت حکمرانی ،حکم می کند برخوردها طوری باشد که از تبدیل فرصت به تهدید جلوگیری و مسیر عکس پیموده شود.
متذکر می شود از سال ۹۴ قانون مربوط به تشکل های صنفی با حذف این تشکل ها از قانون احزاب در مجلس منتظر تصویب قانون جدید است .

بهتر است با انتخاب یک وزیر کشور با دید باز و اعتقاد کامل به اصول ۲۶ و ۲۷ قانون اساسی، ( که حق داشتن تشکل و برگزاری تجمعات برای بیان خواسته ها را به رسمیت می شناسد) با تعامل با مجلس این مشکل ظرف چند ماه آینده حل شود.
۳- لزوم توجه بیش از پیش به علوم پایه : اساس پیشرفت کشورهای صنعتی و توسعه یافته توجه به علوم پایه و اعتقاد داشتن به اینکه تحقیق و پژوهش در این علوم ریل اصلی پیشرفت در همه زمینه ها اعم از مهندسی و پزشکی است، باعث شده آموزش درس هائی مانند فیزیک و شیمی و زیست و حتی ریاضی در مدارس بصورت نظری و عملی توأم باشد .   

۴- نقش آزمایش در پویائی تدریس : اختصاص دو ساعت در هفته به درس آزمایشگاه که تمام دروس فیزیک ، شیمی ، زیست و زمین شناسی را در بر می گیرد با مربیگری دبیرانی که فقط در یکی از این دروس تخصص دارند، آنهم با آزمایش های نمایشی  مفید فایده نخواهد بود. باید در مدارس کلاس فیزیک و شیمی و زیست و زمین با وسایل کافی ایجاد شود و آموزش با آزمایش همزمان شود بطوری که آزمایش توسط دانش آموز با راهنمائی معلم انجام شود . 
۵- تنوع بیش از حد مدارس : مهترین معضل آموزش و پرورش در حال حاضر تنوع بیش از اندازه مدارس است که باعث توجه بیشتر به تعدادی از مدارس خاص و بی توجهی به مدارس عادی شده است که در نتایج کنکور نیز خود را نشان داده است. در اسرع وقت این تنوع باید کاهش یابد. به نظر نمی رسد در هیچ کشوری چنین تنوعی وجود داشته باشد.  
۶- آموزش مهارت های فنی و حرفه ای : گسترش هنرستانها و تغییر نسبت فعلی بین دبیرستانها و هنرستانها یکی دیگر از ضرورت ها، با هدف تربیت کارگر و تکنسین ماهر در همه زمینه هاست. بهتر است در هنرستان ها دروس عمومی غیر زبان انگلیسی حذف شود و به ساعت دروس فنی  و حرفه ای افزوده شود بطوری که فردی که از هنرستان بیرون می آید بدون نیاز به رفتن به دانشگاه با مهارت های کسب کرده جذب بازار کار شود.
 در هرم شغلی جامعه از لحاظ فنی، در رأس مهندسین و در میانه، تکنسین ها و در قاعده کارگران ماهر هستند .
هنرستان های  فنی و حرفه ای  بیشترین کارکردشان باید تربیت کارگر ماهر باشد. 
 در حال حاضر با گسترش بی رویه رشته های مهندسی در دانشگاه های دولتی و غیر دولتی با آموزش های بعضاً بی محتوا، تعداد مهندسین از کارگران بیشتر شدند و چون توانائی انجام کارهای فنی را ندارند باعث شده در صد بیکاری قشر تحصیلکرده نسبت به سایر اقشار بیشتر شود، یعنی آموزش های دانشگاهی آب در هاون کوبیدن شده است.   
۷- انتقال میراث فرهنگی : گرچه یکی از وظایف آموزش و پرورش انتقال میراث فرهنگی جامعه به نسل های بعدی است ولی این میراث باید بطور همه جانبه در نظر گرفته شود نه فقط تکیه بر جنبه های مذهبی. تاریخ ایران یک کل بهم پیوسته است واگر مردم ایران به اسلام و خصوصاً تشیع گرویدند چون سابقه گرایش های توحیدی و عدالت خواهی در نهاد جامعه ایرانی وجود داشته است. آموزش های مدرسه ای نباید منجر به ایجاد تضاد بین این دو شود و البته از آن جا که ادیان الهی مبتنی بر عقلانیت و بدور از خرافه گرائی است در تدوین کتاب های درسی خصوصاً دروس عمومی باید به این جنبه ها توجه خاص شود. نویسندگان کتاب های درسی مخصوصاً دروس ایدئولوژیکی از بین افراد متخصص و روشنفکر و با ذهنی باز انتخاب شوند و به جنبه های زیبایی شناسی نیز توجه ویژه شود.  
۸-  نکته ی دیگر مدارس غیر دولتی هستند.در این مدارس با اینکه کار معلمان بیشتر از مدارس دولتی است، پرسنل این مدارس از حقوق کمتر برخوردار هستند و چهار ماه در سال نیز حقوق نمی گیرند. بهتر است از لحاظ کمی و کیفی تحولی در این مدارس با کمک و نظارت دولت صورت گیرد. 
 
حمید مصطفی نژادیان 
رئیس هیأت مدیره انجمن علمی و آموزشی معلمان فیزیک فارس