ترجمه: سیما زعفرانچی- «خبرجنوب»/ روز جهانی و هفته محیط زیست امسال، تمرکز ویژه‌ای بر مسئله پلاستیک دارد. برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP) کمپین جهانی «مقابله با آلودگی پلاستیکی» (#BeatPlasticPollution) را راه‌اندازی کرده و از جوامع سراسر جهان می‌خواهد که نه‌تنها آگاهی‌بخشی کنند، بلکه دست به عمل بزنند. این کمپین از ما دعوت می کند که این روز را فرصتی برای بازنگری در عادت‌های زیست‌محیطی‌مان قرار دهیم و آن‌ها را به تصمیم‌های روزمره تبدیل کنیم. در ادامه شش راهکار کاربردی، قدرتمند و درعین‌حال سرگرم‌کننده برای حفاظت از محیط زیست آمده است تا هم ما و هم حیات وحش گران‌بهای زمین بتوانیم در کنار هم شکوفا شویم:

۱. خداحافظی با پلاستیک، سلام به اقلام چندبارمصرف

پلاستیک مانند مهمان ناخوانده‌ای است که حاضر به ترک میزبان نیست؛ تا قرن‌ها باقی می‌ماند و در هر گوشه از سیاره ما دیده می‌شود. پلاستیک‌ها تجزیه‌ناپذیرند و به‌مرور به ذرات کوچکی به نام «ریزپلاستیک» تبدیل می‌شوند (کمتر از ۵ میلی‌متر) که حتی به اعماق اقیانوس یا لایه‌های بالای جو نفوذ می‌کنند. ذراتی کوچک‌تر به نام «نانوپلاستیک» حتی وارد جریان خون ما شده‌اند! متاسفانه حیوانات زمینی و دریایی اغلب پلاستیک را با غذا اشتباه می‌گیرند، دچار خفگی می‌شوند یا در آن گیر می‌افتند.

چه کاری از دست شما برمی‌آید؟

• همیشه بطری آب و کیسه پارچه‌ای همراه داشته باشید.
• از پذیرش ظروف یکبارمصرف، نی پلاستیکی و بسته‌بندی‌های پلاستیکی خودداری کنید.
• اقلام پلاستیکی را با خلاقیت بازیافت کرده و دوباره استفاده کنید.
• در برنامه‌های پاک‌سازی محلی و طبیعت‌گردی‌های هدفمند شرکت کنید.

۲. آگاهانه سفر کنید، اخلاق‌مدارانه سفر کنید

شکی نیست که سفر کردن خاطراتی به‌یادماندنی خلق می‌کند، اما گردشگری ناپایدار می‌تواند زخم‌های دائمی بر طبیعت و جانوران برجای بگذارد. حیواناتی که در اسارت نگهداری می‌شوند، برای سرگرمی گردشگران رنج زیادی می‌کشند و عمرشان کوتاه‌تر می‌شود. در سافاری‌ها یا کوه‌نوردی‌ها، اگر با احترام وارد محل زندگی پرندگان و حیوانات شویم، آن‌ها بدون مزاحمت به زندگی عادی‌شان ادامه می‌دهند. حتی نزدیک شدن یا عکاسی از لانه پرندگان ممکن است باعث ترک آشیانه از سوی والدین یا جلب توجه شکارچیان شود.

چه کاری از دست شما برمی‌آید؟

• با خود کیسه‌ای برای بازگرداندن زباله‌ها ببرید و اثری از خود در محیط زیست بر جا نگذارید.
• از سواری گرفتن از حیوانات خودداری کنید – کمپین «سواری نمی‌گیریم» را راه اندازی کرده و منتشر کنید.
• از گرفتن سلفی با حیوانات یا عکاسی غیراخلاقی خودداری کنید.
• از خرید محصولات ناشی از قاچاق غیرقانونی حیات وحش بپرهیزید.
• در تورها و کارگاه‌های آموزشی مرتبط با حیات وحش شرکت کنید.

۳. همزیستی انسان و حیوان را ترویج دهید

با گسترش شهرنشینی و کاهش فضاهای سبز، حیوانات ناگزیر به ورود به مناطق مسکونی می‌شوند. به‌جای وحشت یا آسیب‌رسانی، باید خونسردی خود را حفظ کرده و با تماس با گروه‌های امدادی، ایمنی انسان و حیوان را تضمین کنیم.

ما انسان ها گاهی جشن‌ها و رویدادهایی برگزار می کنیم که با پرواز بادبادک ها، بادکنک ها، بالن آرزوها، فشفشه و ترقه  همراه‌اند، اما بسیاری نمی‌دانند که این موارد چقدر می تواند به محیط زیست آسیب وارد کند. مثلا نخ‌های بادبادک ها می‌توانند پرندگان را مجروح کرده یا حتی از بین ببرند. همچنین ترقه‌ها با انتشار ذرات سمی، هوا را آلوده کرده و زباله‌های باقی‌مانده از آن‌ها می‌تواند توسط حیوانات خورده و منجر به بیماری یا مرگ آنها شود.

چه کاری از دست شما برمی‌آید؟

• محافظت از فضاهای سبز که پناهگاه حیوانات شهری‌اند را به‌عهده بگیرید.
• جشن‌ها را به گونه‌ای برگزار کنید که به محیط زیست و جانوران آسیبی نرسد.
• در صورت مشاهده حیوانات آسیب‌دیده یا گرفتار، فوراً با نزدیک‌ترین مرکز امداد حیات وحش تماس بگیرید.

۴. طبیعت را برای حیات وحش بازسازی کنید

متاسفانه در سال های اخیر، طبیعت، مساحت بسیار زیادی از پوشش درختی خود در جهان را از دست داده است. کاشت درختان بومی گامی حیاتی برای مقابله با بیابان‌زایی، کم‌آبی و نابودی زیستگاه‌ها است. درختان با فراهم کردن سایه، بهبود کیفیت هوا و ایجاد پناهگاه برای هزاران گونه، به ایجاد اکوسیستم‌هایی مقاوم کمک می‌کنند.

چه کاری از دست شما برمی‌آید؟

• در برنامه‌های کاشت درختان بومی شرکت کنید.
• در باغچه یا تراس خود گل‌های بومی بکارید تا زنبورها، پروانه‌ها و پرندگان گرده‌افشان را جذب کنند.
• هر درختی که می‌کارید را مانند فرزند خود بدانید؛ از آن مراقبت کنید تا در سال‌های آینده نیز رشد کند.

۵. زمان، مهارت یا منابع خود را به کار گیرید

«من فقط یک نفرم، چه کاری می‌توانم بکنم؟» این حرفی است که ۸ میلیارد نفر در کره زمین می‌زنند.

همین کمک‌های کوچک و مداوم شماست که تفاوت بزرگی برای حیات وحش ایجاد می‌کند. حتی استفاده از فناوری‌های سبز نیز تأثیرگذار است.

چه کاری از دست شما برمی‌آید؟

• اگر می‌توانید به‌عنوان داوطلب با گروه‌های نجات حیات وحش همکاری کنید.
• به سازمان‌های معتبر فعال در حوزه حفاظت از محیط زیست و حیات وحش کمک مالی کنید.

۶. آگاهی‌رسانی کنید!

به‌اشتراک‌گذاری مطالب آموزشی یا رد کردن باورهای غلط درباره حیوانات و محیط زیست می‌تواند تأثیر شگرفی در محیط‌های شهری ما داشته باشد. شبکه‌های اجتماعی نقش مهمی در آگاهی‌بخشی و جذب داوطلبان در سراسر دنیا دارند.

 صدای شما مهم است؛ هر پست، داستان نجات یا نکته‌ای که به اشتراک می‌گذارید، مأموریت حفاظت از طبیعت را تقویت می‌کند.

چه کاری از دست شما برمی‌آید؟

• داستان‌های نجات حیات وحش را به اشتراک بگذارید.
• افسانه‌ها و باورهای غلط را اصلاح کنید
• سازمان‌هایی مانند "حفاظت از محیط زیست" یا "حافظان حیات‌وحش" را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید.

در هفته محیط زیست امسال، بیایید فقط آرزوی تغییر نداشته باشیم، خودمان تغییر باشیم. تغییر به اقدامات بزرگ وابسته نیست بلکه با آگاهی و گام‌های کوچک ما شکل می‌گیرد. از نپذیرفتن یک کیسه پلاستیکی گرفته تا کاشت یک درخت یا به اشتراک گذاشتن داستان نجات یک حیوان، همه و همه بخشی از یک هدف بزرگ هستند که بسیارضروری و فوری‌ست. همین اقدامات ساده می‌توانند جریانی از تغییر ایجاد کنند و الهام‌بخش دیگران برای پیروی از شیوه‌های سازگار با طبیعت باشند.

منبع: wildlifesos